Gonioskopia – na czym polega? Kiedy trzeba wykonać badanie?

Gonioskopia, czyli badanie kąta przesączania, powinna być wykonana przy podejrzeniu kilku zaburzeń w fizjologii oka. Gonioskopia jest związana ze zdolnością naczyń wewnątrzgałkowych do optymalnej cyrkulacji płynu. Jak wygląda to badanie i jakie są wskazania do jego przeprowadzenia? Sprawdź w naszym artykule wszystkie ważne informacje o gonioskopii.

Gonioskopia a kąt przesączania – czym jest badanie?

Gonioskopia jest badaniem kąta przesączania – bardzo ważnej funkcji oka, która odpowiada za prawidłowe ciśnienie w oku. Gałka oczna jest wypełniona płynem, który powinien wędrować poprzez system naczyń. Utrzymuje to jej właściwe napięcie. Kąt przesączania łączy komorę przednią oka i zatokę żylną twardówki. Cyrkulacja cieczy wewnątrzgałkowej jest warunkiem utrzymania zdrowych, dobrze odżywionych tkanek. Gonioskopia umożliwia dokładną ocenę otwarcia kąta przesączania według przyjętej skali.

Gonioskopia – wskazania

Gonioskopia jest potrzebna gdy zachodzi podejrzenie, że ciecz wewnątrzgałkowa nie przepływa tak jak powinna. Kąt przesączania oddziałuje na ciśnienie w oku, ponieważ brak drożności naczyń powoduje podniesienie ciśnienia. Przyczyną takiego stanu mogą być złogi blokujące przepływ i wady w budowie naczyń. Jest to sytuacja groźna dla wzroku, ponieważ powoduje uszkodzenia wrażliwych struktur. Zaburzenia w sprawności kąta przesączania powodują jaskrę – niebezpieczną chorobę, która może doprowadzić nawet do całkowitej utraty wzroku.

Wskazaniem do gonioskopii jest nadciśnienie wewnątrzgałkowe. Ten rodzaj diagnostyki pozwala również ocenić krzywiznę obwodową tęczówki, skalę pigmentacji kąta oraz punkt przyczepu tęczówki. Dlatego gonioskopia jest przeprowadzana w przypadku podejrzenia uszkodzeń mechanicznych – po wypadkach i urazach.
Wskazaniem do gonioskopii są też planowane zabiegi okulistyczne. Badanie kąta przesączania jest potrzebne w procesie przygotowania do interwencji chirurgicznych oka.

Gonioskopia – jak wygląda badania?

Gonioskop to urządzenie, które może mieć kilka postaci. Najbardziej rozpowszechnionym sprzętem do badania kąta przesączania jest czterolusterkowy gonioskop Goldmanna albo Zeissa. To samo zadanie wykona trójlustro Goldmanna.

Gonioskopia wykonywana jest przy znieczuleniu gałki ocznej ze względu na wysoką wrażliwość narządu wzroku. Badanie kąta przesączania jest połączone z badaniem w lampie szczelinowej, a więc w pozycji siedzącej. Pacjent ustawia głowę na specjalnych podpórkach, co nie wymaga żadnego wysiłku.

Gonioskop jest przykładany bezpośrednio do gałki ocznej, co jest dla osoby poddanej badaniu nieodczuwalne dzięki znieczuleniu. Dla komfortu i ochrony oka stosowany jest jałowy żel nawilżający, który stanowi ochronną powłokę. Podczas gonioskopii lekarz wydaje polecenia by w odpowiednim momencie skierować wzrok na prawo, lewo i na wprost. Należy przy tym utrzymać głowę nieruchomo. Badanie trwa około 10 minut, a wyniki gonioskopii znamy od razu.

Jak się przygotować do gonioskopii?

Przed gonioskopią użytkownik soczewek kontaktowych będzie poproszony o ich ściągnięcie. Poza tym do gonioskopii nie są potrzebne żadne szczególne przygotowania ze strony pacjenta. Jedynym zastrzeżeniem jest brak makijażu. Na badanie kąta przesączania należy przyjść ze skórą oczyszczoną, bez kosmetyków.

Gonioskopia – cena

Koszt gonioskopii wynosi średnio 80 zł.

Wyniki gonioskopii – jak interpretować?

Parametry uzyskane w badaniu kąta przesączania są interpretowane według skali:

• czwarty stopień – wyniki prawidłowe. Szerokość kąta przesączania mieści się między 45 a 35 stopni, co zapewnia optymalny przepływ cieczy w gałce ocznej;
• trzeci stopień – kąt przesączania jest mniejszy, ale wynik utrzymuje się w normie między kątem 35 a 25 stopni;
• drugi stopień kąta przesączania oznacza szerokość 20 stopni. Jest to wynik nieprawidłowy, który sygnalizuje zaburzenia w przepływie cieczy;
• pierwszy stopień kąta przesączania oznacza stan zagrażający zdrowiu. Wartość 10 stopni w kącie przesączania jest symptomem braku drożności.

Powikłania po gonioskopii

Powikłania po gonioskopii należą do krótkotrwałych problemów ze wzrokiem. Po badaniu pacjenci mogą doświadczać braku ostrości widzenia i podrażnienia gałki ocznej. Objawy ustępują samoistnie i nie są powodem do obaw. Jeśli powikłania po gonioskopii utrzymują się dłużej niż jeden dzień – skonsultuj się z okulistą.

 

Bibliografia:

1. C. Fashinger, A. Hommer, Gonioscopy, Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2012 (dostęp: 06.06.2023).
2. C. Bruno. W. Alward, Gonioscopy in primary angle closure glaucoma [w:] Seminars in ophtomalogy 2002 Jun;17(2) (dostęp: 06.06.2023).
3. I. Grabska-Liberek, Podstawy okulistyki dla studentów medycyny i lekarzy rodzinnych, wydawnictwo Termedia, Poznań 2021.