Worek spojówkowy - gdzie jest i do czego służy?

Zapewne zdarzyło Ci się kiedyś aplikować nawilżające krople do oczu lub leki okulistyczne. Wbrew pozorom ten proces to nie taka prosta sprawa. Bez wprawy można doprowadzić do podrażnień oczu. Zła aplikacja kropli powoduje także brak efektów leczenia, ponieważ płyn wydostaje się na zewnątrz, zamiast pozostać w obrębie naszego narządu wzroku.

Najlepszym miejscem do zakraplania jest przestrzeń pomiędzy dolną powieką a gałką oczną. Dokładnie ten obszar nazywa się workiem spojówkowym oka. Jednak przydaje się on nie tylko do przyjmowania leków. Jakie są inne jego funkcje i jak prawidłowo aplikować krople, żeby idealnie trafiły do worka spojówkowego?

Gdzie jest worek spojówkowy?

Worek spojówkowy to niewielka przestrzeń znajdująca się pomiędzy spojówką gałki ocznej i spojówką wewnętrznej części dolnej powieki. W położeniu naturalnym te dwie struktury przylegają do siebie i są nawilżane przez łzy oraz wydzielinę gruczołu tarczkowego. Dopiero lekko odciągając skórę pod okiem, wyraźnie zauważysz małą szczelinę. Nazwa tego obszaru bardzo pasuje, gdyż jest to miejsce idealne do aplikowania leków i kropli. Jednak może tam również gromadzić się wydzielina ropna w wyniku stanów zapalnych i różnych chorób oczu. Często do worka spojówkowego wpadają ciała obce.

Spojówki i worek spojówkowy – nierozłączny duet

Spojówka to cienka, przezroczysta błona, pokrywająca zewnętrzną, białą część twardówki, dalej rozkłada się na całej powierzchni oka, aż po oczodół, gdzie zawraca i tworzy załamki spojówki. Wyścieła powieki od wewnątrz i tam tworzy worek spojówkowy.

Błona ta głównie pełni funkcję ochronną, zabezpiecza gałkę oczną przed infekcjami, ciałami obcymi oraz różnymi zanieczyszczeniami. Spojówka jest bardzo dobrze unaczyniona oraz unerwiona. W związku z tym gdy następuje kontakt z bakteriami lub wirusami, organizm od razu uruchamia odpowiedź immunologiczną. Inne zadanie spojówek to zwilżanie rogówki poprzez pokrycie jej filmem łzowym podczas mrugania.

Kontakt błony i woreczka spojówkowego z zanieczyszczeniami np. wprowadzonymi przez dotykanie oka brudnymi rękami może prowadzić do zapalenia spojówek lub zapalenia brzegów powiek.

Funkcje worka spojówkowego

Worek spojówkowy jest nam potrzebny nie tylko do aplikacji leków. Poza wsparciem zadań spojówki, to miejsce przede wszystkim odpowiada za gromadzenie różnych substancji. Często w obrębie worka spojówkowego oka znajduje się nadmiar łez. Zostaje on wykorzystany w momencie gdy gruczoły łzowe nie są w stanie wystarczająco szybko pracować. Taka sytuacja ma miejsce gdy wystawiasz oko na działanie silnego wiatru lub mocnego słońca.

W worku spojówkowym zbierane są także zanieczyszczenia, bakterie i drobnoustroje z powierzchni całego oka. Znajdując się w jednym miejscu, zostają zneutralizowane przez limfocyty i granulocyty. Worek spojówkowy pełni zatem ważny element mechanizmu obronnego gałki ocznej.

Aplikacja kropli do worka spojówkowego

Bez względu na to czy stosujesz krople jako lek lub też coś ułatwiającego codzienne widzenie, musisz pamiętać o odpowiedniej aplikacji. W teorii to bardzo prosta sprawa, ale wiele osób ma z tym problem. Jedną z największych trudności jest dokładne trafienie w worek spojówkowy i zapuszczenie do oka zaledwie jednej kropli. Zazwyczaj kończy się to nadmiernym wylaniem płynu lub podrażnieniem gałki ocznej. Poznaj wskazówki, które pomogą Ci przy codziennej aplikacji kropli do oczu:

1. Zanim rozpoczniesz aplikację, dokładnie umyj ręce. Jeśli zmagasz się z infekcją, umyj je również po aplikacji leku. To zapobiegnie przenoszeniu się bakterii.
2. Sprawdź na opakowaniu kropli czy producent zaleca potrząśnięcie buteleczką przed użyciem.
3. Po odkręceniu butelki odłóż zakrętkę w czyste miejsce. Staraj się nie dotykać końcówki zakraplacza.
4. Odchyl głowę lekko do tyłu lub jeśli jest Ci wygodniej, możesz się nawet położyć.
5. Palcem wskazującym delikatnie odciągnij dolną powiekę od gałki ocznej. W ten sposób rozszerzysz worek spojówkowy.
6. Skieruj końcówkę zakraplacza na worek spojówkowy. Możesz oprzeć rękę np. o czoło. Staraj się nie dotknąć buteleczką oka, żeby go nie podrażnić.
7. Przy pomocy dozownika zapuść jedną kroplę do rozszerzonego worka spojówkowego. Pamiętaj, żeby delikatnie kierować końcówkę buteleczki do zewnętrznego kącika oka.
8. Zamknij oczy i lekko uciskaj punkt łzowy w wewnętrznym kąciku oka. To zapobiegnie przedostaniu się kropli do dróg łzowych, a następnie do nosa i gardła.
9. Wytrzyj nadmiar kropli, które nie dostały się do oka czystą chusteczką lub wacikiem.
10. Czynność powtórz na drugim oku.

Te 10 kroków to dokładna instrukcja poprawnego aplikowania kropli do oczu. Z pewnością proces wymaga wprawy i na początku będzie Ci trudno, jednak nie przejmuj się. Wszystko trzeba wyćwiczyć. W przypadku gdy stosujesz jednocześnie krople nawilżające i lecznicze, rób około 15-minutowe przerwy i pamiętaj, że lekarstwo zawsze aplikuje się jako pierwsze.

Jak stosować krople do oczu?

Używając kropli do oczu, należy przestrzegać kilku zasad, żeby nie narazić swojego narządu wzroku na uszkodzenie. Szczególnie w przypadku leków jest to bardzo ważne, gdyż zła aplikacja to także brak efektów kuracji. Zapoznaj się z poniższymi informacjami i bezpiecznie stosuj krople do oczu:

• Skonsultuj stosowanie kropli do oczu z lekarzem, w przypadku np. antybiotyków ich dawki i częstotliwość przyjmowania powinno być dokładnie monitorowane przez specjalistę.
• Przestrzegaj daty ważności często producent podaje także informacje o tym jak długo można aplikować płyn po jego otwarciu.
• Nie aplikuj kropli na założone soczewki kontaktowe, chyba że producent wyraźnie informuje o takiej możliwości. Jeśli takiej zgody nie ma, odczekaj z soczewkami około 15 minut.
• Zapoznaj się z ulotką dołączoną do opakowania, która zawiera bardzo ważne informacje o przeciwwskazaniach, efektach ubocznych i zaleceniach.
• Przechowuj krople zgodnie z zaleceniami producenta.
• Nie stosuj pożyczonych kropli do oczu, ponieważ nie są przystosowane do Twoich potrzeb i mogą doprowadzić do uszczerbków na zdrowiu. Również nie pożyczaj swojego preparatu innym.
• Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do stosowania kropli do oczu lub zauważysz wystąpienie efektów ubocznych, niezwłocznie skonsultuj się z lekarzem specjalistą.

Worek spojówkowy oka – niezbędny element przy aplikacji kropli

Worek spojówkowy oka to miejsce gromadzące różnego rodzaju substancje. Naturalnie wspomaga nawilżanie i oczyszczanie oczu. Jest także idealnym obszarem do zapuszczenia kropli. Należy jednak pamiętać o odpowiedniej aplikacji. Wymaga to nieco wprawy, ale robiąc poszczególne kroki powoli i w skupieniu wszystko powinno się udać. Pamiętaj, że złe podanie leku może nie dawać żadnych efektów i infekcja nie ustąpi.

Żeby bez problemu poradzić sobie z chorobą, przestrzegaj zaleceń lekarza, zapoznaj się z ulotką i informacjami od producenta danego preparatu. Takie proste wskazówki wspomogą szybszy powrót do zdrowia i zapobiegną wystąpieniu podrażnień spojówki oraz worka spojówkowego.

Źródła:

• A. Kupiec, E. Wolska „Rozwiązania zapewniające lepszą tolerancję i skuteczniejszą aplikację kropli do oczu”, Farmacja Polska, Tom 77, nr. 9 (2021), s. 562-570
• B. Kostek „Budowa narządu wzroku, własności widzenia”
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Worek_spoj%C3%B3wkowy
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Spoj%C3%B3wka