Jak korzystanie z telefonu wpływa na oczy?

Telefon to dla większości osób nieodłączny element codziennego życia. Posiada on niezaprzeczalnie wiele zalet. Pozwala na komunikację z innymi, dostęp do szerokiego źródła informacji, a korzystanie z niego może wiązać się zarówno z pracą, jak i formą spędzania wolnego czasu. Coraz częściej ze smartfonów korzystają nie tylko osoby w średnim wieku, ale również bardzo młode dzieci oraz seniorzy. Niestety telefony, a konkretnie emitowane przez nie światło niebieskie oraz nieodpowiednie korzystanie, niosą negatywne skutki dla naszego wzroku. Jak użytkowanie telefonu wpływa na oczy?

Zmęczenie oczu i rozwój krótkowzroczności

Niestety godziny przeznaczone na korzystanie z telefonu, znacznie ograniczają czas spędzony na świeżym powietrzu. Coraz rzadziej skupiamy zatem wzrok na daleko umieszczonych obiektach. Podczas normalnego dnia, nasze oczy są w ciągłym ruchu. Patrzą zarówno na dalekie, jak i bliskie przedmioty, zmieniają perspektywę i punkt obserwacji. Dzięki temu mięśnie okoruchowe są regularnie napinane i rozluźniane. Wielogodzinne wpatrywanie się w mały ekran redukuje konieczność ruchów oczu. Skutkuje to uczuciem zmęczenia oczu, a nawet bólami głowy. Ma to również realny wpływ na rozwój wad refrakcji, głównie krótkowzroczności.

Zgodnie z raportem opublikowanym przez wOkularach.pl na początku 2021 roku, statystyczny Polak spędza przed ekranami ponad 10 godzin dziennie. Aż 82% ankietowanych przyznaje, że telefon towarzyszy im praktycznie wszędzie, zarówno na spotkaniach towarzyskich, w domu, jak i w pracy. Jest tak ponieważ nowoczesne smartfony łączą w sobie wszystkie potrzebne na co dzień funkcje. Bez trudu możemy oglądać na nich filmy, korzystać z Internetu, komunikować się z innymi czy używać podstawowych aplikacji, takich jak notatki czy kalkulator. Wszystko to mieści się w kilkucalowym, małym gadżecie, w który wpatrujemy się kilka godzin dziennie.

Zaburzenia akomodacji

Korzystając z telefonu zazwyczaj nie zastanawiamy się nad odległością od oczu, w jakiej powinien się on znajdować. Wręcz przeciwnie, umieszczamy go często w odległości ultrabliskiej, czyli około 20 cm od twarzy. Dla porównania, standardowa odległość czytania wynosi około 40 cm. Im bliżej oczu znajduje się obserwowany obiekt, tym są one bardziej obciążone. Ciągłe napięcie mięśni odpowiadających za akomodację, czyli tych odpowiadających za zmianę kształtu soczewki oka, prowadzić może do zaburzeń, np. przykurczu (spazmu) akomodacyjnego. Jest to permanentny skurcz mięśni rzęskowych powodujący akomodację nieadekwatną do bodźca. Innymi słowy, soczewka oka ma problem z rozluźnieniem, przez co pojawia się problem z widzeniem daleko umieszczonych obiektów. Za jedną z przyczyn zaburzeń akomodacji uznaje się długotrwałą pracę z bliska. Długotrwały wysiłek akomodacyjny może być również przyczyną rozwoju krótkowzroczności.

By chronić oczy przed nadmiernym wysiłkiem, zaleca się stosowanie metody 20-20-20. Polega ona na oderwaniu wzroku od ekranu telefonu co 20 minut i spojrzeniu na obiekt umieszczony w odległości 20 stóp, czyli około 6 metrów. Patrzenie w dal powinno zająć minimum 20 sekund.

Zmniejszona częstotliwość mrugania i suchość oczu

Kolejny problemem, który szczególnie odczuwalny jest podczas korzystania z urządzeń elektronicznych, w tym z telefonów, jest zmniejszona częstotliwość mrugania. Mruganie jest czynnością wykonywana odruchowo w celu ochrony oraz nawilżenia powierzchni gałki ocznej. Regularne zamykanie oczu pozwala na usunięcie wszelkich zanieczyszczeń oraz rozprowadzenie filmu łzowego. W ciągu jednej minuty oczy mrugają około 15-20 razy. Pozwala to na zachowanie narządu wzroku w optymalnym stanie nawilżenia.

Częstotliwość mrugania znacznie zmniejsza się podczas skupienia, jakie towarzyszy nam np. podczas korzystania z telefonów. Jest to związane z intensywnym wysiłkiem oczu. Wpatrując się z ekran skupiamy wzrok w jednym punkcie, często zlokalizowanym na dole. Chcąc jak najlepiej rozpoznać oglądany obiekt, oczy automatycznie zmniejszają ilość mrugnięć nawet do 8 razy na minutę. Parowanie filmu łzowego, a w konsekwencji niedostateczne nawilżenie powierzchni oka prowadzić może do wystąpienia różnych schorzeń np. zespołu suchego oka.

Dobrym rozwiązaniem na suchość oczu podczas korzystania z telefonu, są nawilżające krople do suchych oczu. Zawarte w nich składniki wykazują działanie ochronne oraz nawilżające i przynoszą natychmiastową ulgę.

Schorzenia narządu wzroku

Ekrany urządzeń elektronicznych, w tym telefony, emitują niebieskie, wysokoenergetyczne, sztuczne światło niebieskie. Wystawianie się na jego nadmierną ekspozycję wpływa negatywnie na nasz wzrok. Jest ono w stanie przenikać przez struktury narządu wzroku, takie jak rogówka czy soczewka i docierać bezpośrednio do komórek fotoreceptorowych, odpowiedzialnych za odbiór i dalsze przekazywanie wrażeń wzrokowych. Może się to w konsekwencji przyczynić do wielu schorzeń oczu, np. zwyrodnienia plamki żółtej.

Nie ulega wątpliwościom, że nadmierna ekspozycja na światło niebieskie emitowane przez ekrany urządzeń elektronicznych niekorzystnie wpływa na nasz wzrok. Zmiany te jednak zachodzą stopniowo i mogą być trudne do zauważenia. Pierwszymi objawami może być natomiast ciągłe zmęczenie i suchość oczu, mroczki, bóle głowy, problemy z koncentracją oraz rozregulowany rytm dobowy. Sprawdź także czego nie należy robić, by nie psuć sobie wzroku.

Można uchronić się przed działaniem światła niebieskiego stosując okulary ze specjalnymi soczewkami z połową Blue. Hamują one skutecznie przenikanie światła niebieskiego do oczu, przez co umożliwiają wielogodzinne korzystanie z urządzeń bez uczucia zmęczenia oraz suchości oczu.

Bibliografia:

1. https://media.wokularach.pl/media/pdfy/zycie-przed-ekranem-v2.pdf
2. https://eyeq.co.za/eye-care-news/dry-tired-eyes-and-effects-of-mobile-phones/
3. https://newsnetwork.mayoclinic.org/discussion/mayo-clinic-minute-how-staring-at-screens-can-affect-your-vision/