Masz zielone oczy? Dowiedz się ich znaczenia i poznaj ciekawostki

Zielone oczy to nie tylko rzadko spotykana cecha. To również źródło fascynacji, mitów, a nawet naukowych dociekań. Choć na pierwszy rzut oka wydają się mieć intensywny, szmaragdowy kolor, w rzeczywistości nie mają żadnego zielonego pigmentu. Skąd zatem bierze się ich barwa? Jakie są ich właściwości? Co symbolizują w kulturze i literaturze? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w niniejszym wpisie.

Zielone oczy – najrzadszy kolor oczu na świecie

Zielone oczy są niezwykle rzadkie. Szacuje się, że ma je zaledwie 1–2% światowej populacji. Dla porównania: brązowe oczy występują u nawet 90% ludzi, a niebieskie u około 8–10%.

Najwięcej osób z zielonymi oczami można spotkać w Irlandii, Szkocji oraz krajach Europy Północnej. W tych regionach ponad 85% populacji ma oczy niebieskie lub zielone. Można je spotkać również w:

• Iranie, Afganistanie i Pakistanie
• Ameryce Południowej (szczególnie wśród potomków europejskich imigrantów)
• Rosji i krajach bałtyckich
• Środkowej Azji
• Ameryce Północnej (wśród osób o pochodzeniu celtyckim lub germańskim)

Choć rzadko, zielone oczy mogą występować u osób każdej rasy i grupy etnicznej.

>>> Dowiedz się: jaki kolor oprawek do zielonych oczu?

Zielone oczy – jak powstaje ich kolor?

Zielony kolor oczu to efekt złożonego procesu genetycznego i optycznego. Kolor tęczówki zależy od dwóch głównych czynników: ilości melaniny oraz sposobu rozpraszania światła przez strukturę tęczówki. Zielone oczy są efektem średniej zawartości melaniny – więcej niż w oczach niebieskich, ale mniej niż w brązowych – oraz rozproszenia światła, które nadaje oku zielonkawe zabarwienie.

Rola melaniny

Melanina to naturalny pigment, który występuje m.in. w skórze, włosach i tęczówce oka. Im więcej melaniny, tym ciemniejszy kolor oczu. W przypadku zielonych oczu ilość melaniny jest umiarkowana, co powoduje powstanie mieszanki barw ciemnego pigmentu w połączeniu z rozproszonym światłem niebieskim i daje w rezultacie kolor zielony.

Genetyka koloru oczu

Kolor oczu jest dziedziczony w sposób poligeniczny, co oznacza, że zależy od wielu genów. Choć kiedyś sądzono, że brązowy kolor oczu dominuje nad zielonym i niebieskim, dziś wiemy, że jest to bardziej złożone. Geny odpowiadające za produkcję i rozmieszczenie melaniny odgrywają kluczową rolę w tej mozaice. Zielone oczy mogą więc pojawić się nawet u dzieci, których rodzice nie mają tego koloru tęczówek – wszystko zależy od kombinacji genów recesywnych i dominujących.

>>> Sprawdź: 6 rzeczy, które warto wiedzieć na temat koloru oczu

Kiedy pojawiają się zielone oczy u dzieci?

Większość niemowląt rodzi się z niebieskimi lub szarymi oczami, ponieważ ich tęczówki zawierają niewielkie ilości melaniny – pigmentu odpowiedzialnego za ostateczną barwę oczu. W pierwszych miesiącach życia, w miarę dojrzewania organizmu, melanina zaczyna się stopniowo odkładać w komórkach tęczówki. Im większe jej stężenie, tym ciemniejszy odcień oczu dziecka. Zmiany te zazwyczaj zachodzą między trzecim a szóstym miesiącem życia, a ostateczny kolor oczu stabilizuje się najczęściej do około trzeciego roku życia.

Zielone oczy i ich wrażliwość na światło

Z powodu niższej zawartości melaniny osoby z zielonymi oczami są bardziej wrażliwe na światło słoneczne i promieniowanie UV. Melanina pełni rolę naturalnego filtra - im więcej pigmentu, tym większa ochrona siatkówki.

To oznacza, że posiadacze zielonych oczu powinni:

• nosić okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV,
• unikać długiej ekspozycji na jasne światło,
• regularnie badać narząd wzroku, szczególnie pod kątem czerniaka, na który są bardziej narażeni.
  
  

Zielone oczy w kulturze i literaturze

Zielone oczy od wieków fascynowały ludzi, budząc zarówno zachwyt, jak i niepokój. stały się one źródłem licznych mitów, legend i symbolicznych interpretacji. W różnych kulturach i epokach przypisywano im wyjątkowe znaczenie, łącząc z tajemniczością, magią, a czasem nawet niebezpieczeństwem. W literaturze, sztuce i folklorze zielonookie postacie często obdarzano nietuzinkowymi cechami – były one niezwykłe, nieprzewidywalne, a nierzadko też uwodzicielskie i obdarzone nadprzyrodzonymi mocami.

Zielonooka zazdrość

Wyrażenie zielonooki potwór (ang. green-eyed monster) pojawiło się po raz pierwszy u Williama Szekspira i symbolizuje zazdrość. Kolor zielony był w kulturze zachodniej często kojarzony z trucizną, chorobą i zazdrością.

Symbol piękna

Ze względu na swoją rzadkość zielone oczy często uznawano za oznakę wyjątkowego piękna. W literaturze Dantego zielone oczy Beatrice były symbolem niebiańskiej nadziei. W mitologii greckiej bogini miłości Afrodyta również miała mieć zielone oczy.

Zielone oczy jako znak zła i magii

W niektórych kulturach przypisywano zielonym oczom diabelskie lub magiczne właściwości. Czarownice, wiedźmy i złowrogie postacie często przedstawiano z zielonymi oczami. Przykładem jest Skaza z „Króla Lwa”.

Czy zielone oczy zdradzają cechy osobowości?

Choć brakuje naukowych dowodów, wiele osób wierzy, że kolor oczu może coś mówić o naszej osobowości. Najczęściej przypisywane cechy osobom o zielonych oczach to:

• inteligencja,
• kreatywność
• tajemniczość,
• namiętność,
• silne zdolności przywódcze
• skłonność do zazdrości,
• skrytość.

Badania psychologiczne nie potwierdzają tych zależności, jednak warto zauważyć, że percepcja koloru oczu może wpływać na to, jak jesteśmy postrzegani przez innych.

 

Bibliografia:

1. https://lasikomaha.com/10-facts-about-green-eyes/
2. https://www.wikihow.com/Green-Eyes-Meaning
3. https://discover.hubpages.com/education/Facts-about-People-with-Green-Eyes