Retinopatia cukrzycowa oka - objawy i leczenie

Retinopatia cukrzycowa, nazywana również cukrzycową chorobą oczu to jedno z poważnych powikłań cukrzycy. Powoduje ona zaburzenia przepływu krwi w obrębie siatkówki oka. W rezultacie powoduje to uszkodzenia naczyń krwionośnych i prowadzi do poważnych problemów ze wzrokiem, a nawet do całkowitej ślepoty. Niestety retinopatia cukrzycowa oka dotyka dużej części osób zmagających się z cukrzycą, a ryzyko jej wystąpienia wzrasta wraz z wiekiem i czasem od rozpoznania pierwotnej choroby. Retinopatia cukrzycowa uznawana jest za jedną z głównych przyczyn nieodwracalnej ślepoty w krajach rozwiniętych. Dowiedz się jakie są jej objawy oraz czy istnieje możliwość leczenia!

Czym jest choroba powodująca retinopatię cukrzycową?

Mówiąc o retinopatii cukrzycowej, należy zwrócić szczególną uwagę na poważną chorobę, która ją wywołuje, czyli cukrzycę. Jest to przewlekłe schorzenie, które wpływa znacząco na funkcjonowanie całego organizmu, w tym również narządu wzroku. Charakteryzuje się ona nieprawidłowym stężeniem glukozy, czyli cukru, we krwi. Wyróżnia się dwa typy cukrzycy – typ I oraz typ II.

Przyczyną wystąpienia cukrzycy mogą być zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Ogromny wpływ na pojawienie się choroby mają złe warunki żywieniowe i styl życia. Dlatego za profilaktykę uznaje się m.in. utrzymywanie prawidłowej masy ciała oraz zdrowe odżywianie.

Do typowych objawów cukrzycy zaliczyć można, m.in. wzmożone pragnienie, wielomocz, osłabienie, senność lub utrata masy ciała pomimo apetytu. Choroba ta jest niezwykle niebezpieczna, ponieważ stanowi podłoże dla innych poważnych schorzeń, takich jak retinopatia cukrzycowa oka.

Retinopatia cukrzycowa oka – co to jest?

Retinopatia cukrzycowa to bardzo częste powikłanie cukrzycy. Choroba ta występuje u osób z cukrzycą typu I oraz u około 60% pacjentów z cukrzycą typu II. Szacuje się, że ok. 85% cukrzyków typu I oraz 30% cukrzyków typu II traci nieodwracalnie wzrok. Statystyki te udowadniają, że cukrzyca, a w rezultacie retinopatia cukrzycowa jest główną przyczyną utraty wzroku na świecie.

Retinopatia cukrzycowa ma charakter mikroangiopatii. Oznacza to, że powoduje ona drobne zmiany w naczyniach krwionośnych siatkówki oka. Niestety, nieleczone zmiany mogą w rezultacie prowadzić do poważnych zaburzeń wzroku, a nawet jego utraty.

Retinopatia cukrzycowa oka – przyczyny

Retinopatia cukrzycowa spowodowana jest zaburzeniami przepływu krwi w obrębie siatkówki, czyli warstwy gałki ocznej odpowiadającej za odbieranie wrażeń wzrokowych. Powoduje ona tzw. mikroangiopatię, czyli uszkodzenia naczyń krwionośnych w tej warstwie, a w rezultacie jej destrukcję. Początkowo zauważa się zamknięcie światła małych tętniczek, które prowadzą do niedokrwienia poszczególnych obszarów siatkówki. Zaburzenia krążenia wzmagają reakcje obronne tej części oka. Skutkuje to neowaskularyzacją, czyli tworzeniem nowych, patologicznych naczyń krwionośnych. Z racji, że są one słabe, łatwo ulegają uszkodzeniom i powodują krwawienie do struktur oka. Dochodzi w ten sposób do obrzęku siatkówki i jej włóknienia, co w przyszłości może spowodować nawet odwarstwienie siatkówki.

Siatkówka posiada warstwę fotoreceptorów, odpowiedzialnych za odbiór i przekazywanie impulsów do mózgu. Dzięki niej możliwe jest widzenie. Retinopatia cukrzycowa, powodująca trwałe uszkodzenia siatkówki jest zatem poważną chorobą prowadzącą do utraty wzroku.

Retinopatia cukrzycowa oka - typy

Retinopatię cukrzycową podzielić można na trzy główne typy:

• retinopatia nieproliferacyjna, w której obecne są mikrotętniaki oraz krwawienia wewnątrzsiatkówkowe. Wynika z utraty elastyczności ścian naczyń krwionośnych i ich deformacji;
• retinopatia przedproliferacyjna, charakteryzująca się zamknięciem naczyń obwodowych oraz występowaniem licznych patologicznych naczyń krwionośnych. W wyniku tego powstają martwe obszary siatkówki oka;
• retinopatia proliferacyjna, nazywana również makulopatią cukrzycową. Jest najbardziej zagrażającą utracie wzroku formą retinopatii cukrzycowej. Charakteryzuje się nowotworzeniem patologicznych naczyń zarówno w części obwodowej, jak i na tarczy nerwu wzrokowego oraz w obrębie tęczówki. Poza tym pojawia się krwawienie do ciała szklistego oraz odwarstwienie siatkówki. Może obejmować również obszar plamki żółtej i prowadzić np. do jej obrzęku.

Retinopatia cukrzycowa oka – objawy

Mimo że rozwój retinopatii może postępować przez bardzo długi czas, w początkowym okresie przebiega on całkowicie bezobjawowo. Pacjent nie obserwuje u siebie pogorszenia widzenia czy żadnych dolegliwości bólowych. Jest to oczywiście niezwykle mylące i trudne do zauważenia bez regularnego badania oczu. Symptomy pojawiają się dopiero w momencie, w którym zmiany w siatkówce oka są już bardzo zaawansowane. Dlatego niezwykle istotne są regularne wizyty kontrolne u okulisty, dzięki którym można kontrolować stan swojego narządu wzroku, nawet gdy nie zauważamy niepokojących objawów.

Do najczęstszych objawów, świadczących o chorobie cukrzycowej oka, zaliczamy:

• stopniowe pogorszenie widzenia,
• zaburzenia ostrości wzroku,
• mroczki przed oczami,
• ból i zaczerwienienie gałki ocznej,
• problemy z widzeniem po zmierzchu,
• pośledzenie widzenia barw,
• wrażenie zniekształcenia obrazu.

Retinopatia cukrzycowa oka – leczenie

Leczenie retinopatii cukrzycowej należy rozpocząć od wyrównania poziomu cukru we krwi, kontroli ciśnienia tętniczego oraz stężenia lipidów. Prawidłowa glikemia zapobiega dalszemu rozwojowi choroby. Bardzo ważne, dla oceny stanu wzroku, jest wykonanie angiografii fluoresceinowej.

Istnieje również możliwość laserowego leczenia retinopatii cukrzycowej. Stosuje się tu tzw. fotokoagulację laserową siatkówki, która znacznie ogranicza wzrost nieprawidłowych naczyń oraz ryzyko odwarstwienia. W przypadku retinopatii proliferacyjnej, wywołującej obrzęk plamki, stosuje się również iniekcje doszklistkowe lekami anty-VEGF, które hamują nowotworzenie naczyń.

Gdy retinopatia cukrzycowa osiągnie zaawansowany etap, a powikłania są już bardzo poważne, konieczne jest wykonanie witrektomii. Jest to leczenie operacyjne polegające na usunięciu ciała szklistego.

Bibliografia:
https://www.aao.org/eye-health/diseases/what-is-diabetic-retinopathy

https://www.aoa.org/healthy-eyes/eye-and-vision-conditions/diabetic-retinopathy?sso=y

https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/diabetes/diabetic-retinopathy