Cukrzyca a wzrok

Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, która ma negatywny wpływ na wiele obszarów zdrowia człowieka, w tym także na widzenie. Zarówno cukrzyca typu pierwszego, jak i cukrzyca typu drugiego uszkadzają wzrok, choć ryzyko i sposób, w jaki to się dzieje w poszczególnych przypadkach, mogą się różnić. Więcej informacji o tym jak cukrzyca wpływa na wzrok, znajdziesz w naszym artykule.

Wpływ cukrzycy na wzrok

Coraz więcej ludzi na całym świecie zmaga się z cukrzycą, która jest uznawana za chorobę cywilizacyjną. Przyczyny tego są złożone i składają się na nie zarówno predyspozycje genetyczne, jak i nawyki, tryb życia i sposób odżywiania. Choroba ta jest poważnym stanem, który wiąże się nieprawidłowym poziomem glukozy we krwi. Dość skomplikowane dla laika zależności metaboliczne powodują, że w strukturach gałki ocznej zachodzą zmiany. Cukrzyca odpowiada za wiele różnych dolegliwości, które wpływają na sprawność wzroku.

Sprawdź także >> hashimoto a wzrok

Czy cukrzyca powodować ślepotę?

Cukrzyca może powodować ślepotę, jeśli nie jest leczona. Dzięki współczesnej medycynie i nowoczesnej diagnostyce, cukrzyca bardzo rzadko powoduje ślepotę. Odpowiednie metody leczenia, profilaktyka i coraz większa świadomość społeczna sprawiają, że dość szybko schorzenie jest wykrywane.

Osoby, u których zdiagnozowano cukrzycę, zazwyczaj otrzymują skierowanie na badania u okulisty. Regularne kontrole i plan profilaktyczny są ustalane indywidualnie z pacjentem, przy uwzględnieniu ogólnego stanu zdrowia.

Jak cukrzyca uszkadza wzrok?

Cukrzyca powoduje degenerację wzroku głównie poprzez negatywny wpływ na naczynia krwionośne w siatkówce oka. Mechanizmy te wywołują następujące schorzenia:

1. Retinopatia cukrzycowa

To najczęstsze powikłanie cukrzycy dotyczące narządu wzroku. Rozwija się w wyniku uszkodzenia drobnych naczyń krwionośnych w siatkówce. Problem ten może przybrać postać mikroangiopatii cukrzycowej, która przez nieszczelność naczyń prowadzi do przeciekania krwi i osocza do siatkówki, uszkadzając jej struktury.

W wyniku retinopatii cukrzycowej może także dojść do zwężenia naczyń. Komórki siatkówki nie otrzymują wówczas niezbędnej ilości tlenu, co uniemożliwia jej prawidłowe funkcjonowanie. Schorzenie rozwija się etapami, w których rozróżniamy:

• nieproliferacyjną retinopatię cukrzycową – występują tzw. mikrokrwotoki oraz obrzęk i złogi tłuszczowe w siatkówce;
• proliferacyjną retinopatię cukrzycową – powstają nowe, patologiczne naczynia krwionośne, które są kruche i podatne na pękanie. To niesie wysokie ryzyko krwotoków w ciele szklistym i bliznowacenia siatkówki. Konsekwencją może być też odklejenie siatkówki i nieodwracalna utrata zdolności widzenia.

2. Makulopatia cukrzycowa (cukrzycowy obrzęk plamki)

Zmiany wywołane przez cukrzycę mogą prowadzić do nagromadzenia płynu w plamce żółtej. Jest to środkowa strefa siatkówki, która jest w największym stopniu odpowiedzialna za ostrość widzenia. Obrzęk plamki żółtej objawia się pogorszeniem widzenia m.in. w postaci mroczka centralnego.

3. Zaćma

Niestabilny poziom glukozy we krwi oddziałuje też na inne części gałki ocznej. U pacjentów z cukrzycą istnieje większe prawdopodobieństwo zmętnienia soczewki oka. Dowiedz się więcej jak się objawia zaćma i w jaki sposób można ją leczyć.

4. Jaskra

Cukrzyca wpływa na zwiększenie ciśnienia wewnątrzgałkowego, które jest bezpośrednią przyczyną groźnej dla wzroku jaskry. Prowadzi ona m.in. do postępujących zaburzeń pola widzenia spowodowanych uszkodzeniem nerwu wzrokowego. Dlatego diabetycy powinni systematycznie badać ciśnienie w oku.

Cukrzyca i inne schorzenia oczu

Cukrzyca w szerszej perspektywie zdrowotnej powoduje obniżenie odporności organizmu i większą skłonność do stanów zapalnych. Na tym tle można wskazać kilka kolejnych schorzeń oczu, które częściej występują u diabetyków:

• gradówka i jęczmień – zaburzenia funkcji gruczołów łojowych i skłonność do zakażeń bakteryjnych sprawiają, że cukrzycy częściej doświadczają bolesnych guzków na powiece;
• zapalenie brzegów powiek - wynika z osłabienia mechanizmów obronnych skóry i błon śluzowych, a to zwiększa ryzyko infekcji bakteryjnych i różnych stanów zapalnych;
• zespół suchego oka – wywołany pogorszeniem jakości filmu łzowego, które towarzyszy cukrzycy.

Uszkodzenia wzroku spowodowane cukrzycą – objawy

Spektrum objawów w obszarze uszkodzeń spowodowanych przez cukrzycę jest bardzo szerokie. Wiele zależy od tego w jakim momencie podjęte zostało leczenie i jak daleko rozwinęła się choroba. Problemy, których mogą spodziewać się pacjenci z cukrzycą, to:

• niestabilna refrakcja oka
• osłabienie ostrości widzenia
• ból oka
• zamglenia obrazu
• widzenie podwójne
• zaburzenia widzenia w postaci błysków
• ograniczenia w polu widzenia
• uczucie zmęczenia oczu
• bakteryjne zapalenie spojówek

Badania okulistyczne dla osób z cukrzycą

Zdiagnozowana cukrzyca jest wskazaniem do przeprowadzenia ważnych badań diagnostycznych. Sprawdź jakie badania wykonasz u okulisty na NFZ. Ogromne znaczenie dla kondycji wzroku ma wczesne wykrycie nieprawidłowości. Dlatego każdy diabetyk powinien wykonać badanie ostrości wzroku i pola widzenia. W dalszej kolejności pacjenci są kierowani na:

• USG oka
• angiografię fluoresceinową
• badanie w zakresie rozróżniania kolorów
• badanie dna oka
• OCT

Uszkodzenia wzroku wywołane cukrzycą – jak leczyć?

Leczenie schorzeń okulistycznych u diabetyków jest uzależnione od wielu czynników. Każda z wymienionych wyżej chorób wymaga innego postępowania. Istnieją różne nowoczesne zabiegi i procedury, które niwelują skutki uszkodzeń lub ograniczają ich rozwój. Na kondycję narządu wzroku u osób z cukrzycą wpływają także choroby współistniejące oraz stosowanie się do zaleceń lekarzy.

· Zaleca się, aby pacjenci z cukrzycą typu 1. w ciągu pięciu lat od diagnozy wykonali badania wzroku i kontynuowali kontrole co rok.

· Osoby dotknięte cukrzycą typu 2. powinny zbadać wzrok niezwłocznie po diagnozie o powtarzać kontrole raz do roku.

 

 

 

Bibliografia:

1. American Diabetes Association: Microvascular Complications and Foot Care: Standards of Medical Care in Diabetes – 2021. [w:] American Diabets Association - Diabetes Care 2021, vol. 44, Issue Supplement_1 (dostęp: 18.01.2025).
2. S. Solomon, E. Chew, E. Duh, L. Sobrin, J. Sun, B. VanderBeek, C. Wykoff; T. Gardner, Diabetic Retinopathy: A Position Statement by the American Diabetes Association [w:] American Diabets Association - Diabetes Care 2017, vol. 40 Issue 3 (dostęp: 18.01.2025).
3. W. Wang, A. Lo, Diabetic Retinopathy: Pathophysiology and Treatments [w:] International Journal of Molecular Sciences 2018 Jun 20;19(6) (dostęp: 18.01.2025).
4. U. V. Shukla; K. Tripathy, Diabetic Retinopathy [w:] National Library of Medicine(dostęp: 18.01.2025).
5. E. Besser, Diagnosed with Diabetes? See an Ophthalmologist [w:] EduardoBesserMD.com Oct 09, 2023 (dostęp: 18.01.2025).