Mikropsje – na czym polegają zaburzenia widzenia?

Mikropsje należą do grupy zjawisk, które mogą w istotny sposób utrudnić normalne widzenie. Choć bezpośrednie objawy dotyczą narządu wzroku, to ich najczęstsze przyczyny wykraczają poza dziedzinę okulistyki. Sprawdź co wywołuje mikropsje.

Mikropsje – co to jest?

Mikropsje są zaburzeniem percepcji wzrokowej, które polegają na postrzeganiu rzeczy i osób jako mniejszych niż w rzeczywistości lub bardziej oddalonych. Jest to złudzenie i rodzaj specyficznej halucynacji. Przeciwieństwem mikropsji jest makropsja, czyli postrzeganie obiektów jako większe niż faktycznie. Oba rodzaje zaburzeń tworzą tzw. syndrom Alicji w Krainie Czarów, dotykający ok. 10-20% ludzi na całym świecie.

Lekarze zaliczają mikropsje do szerszego zakresu podobnych nieprawidłowości – metamorfopsji. Odpowiedzialne są za to nieprawidłowości wzrokowych sygnałów – między okiem a mózgiem. Mikropsje stanowią grupę zaburzeń psychosensorycznych.

Przyczyny mikropsji

Przyczyny mikropsji z reguły mają związek z zaburzeniami neurologicznymi. Wiele osób doświadcza mikropsji w związku z migreną, szczególnie gdy jest to tzw. migrena z aurą.
Mikropsje zgłaszają również pacjenci chorujący na padaczkę oraz osoby, które doznały uszkodzenia mózgu. W rejonie płatów potylicznych znajduje się kora wzrokowa odpowiedzialna za odbiór bodźców, więc wszelkie zmiany i urazy mechaniczne w tym obszarze mogą spowodować mikropsje lub inne nieprawidłowości. Istnieją przypadki, gdy do zaburzeń percepcji dochodziło np. z powodu zakrzepicy naczyń krwionośnych mózgu.

Niektóre infekcje wirusowe mogą mieć negatywny wpływ na działanie centralnego układu nerwowego. Obserwacje specjalistów potwierdziły, że mikropsje może wywołać m.in.

• wirus Epstein-Barr (EBV) powodujący mononukleozę zakaźną
• wirus opryszczki pospolitej (HSV)
• wirus półpaśca (VZV)
• cytomegalowirus (CMV)
• wirusy z rodziny enterowirusów oraz wirus ospy wietrznej

Objawy mikropsji są przypisywane zmianom w przetwarzaniu informacji sensorycznych, które mogą wynikać z reakcji zapalnej lub bezpośredniego uszkodzenia tkanek mózgu.

Psychologiczne i psychiatryczne tło mikropsji

Mikropsje towarzyszą także niektórym problemom z obszarów psychologii i psychiatrii. Lekarzom znane są przypadki, gdy tego rodzaju złudzenia występowały u osób z zespołem depersonalizacyjnym lub derealizacyjnym (polegającym na poczuciu odrealnienia, oderwania od rzeczywistości).

Mikropsje miewają związek ze skutkami stresu pourazowego i stanami lękowymi. Może to być też efekt zatrucia lekami lub substancjami psychoaktywnymi.

Ze zrozumiałych przyczyn mikropsje i wszystkie inne trudne do wyjaśnienia nieprawidłowości percepcji, mogą wywoływać silny niepokój. Dlatego także ważne jest, by zgłosić się z takimi anomaliami do lekarza. Osoby, które tego doświadczają oraz ich bliscy, obawiają się często chorób psychicznych, np. schizofrenii lub psychozy. Tymczasem prawdziwa przyczyna tkwi w fizjologii mózgu i nieprawidłowym przekazie impulsów w układzie nerwowym.

Diagnoza i leczenie mikropsji

Diagnostyka wszelkich zaburzeń widzenia wymaga konsultacji zarówno z okulistą, jak i z neurologiem i psychiatrą. Potrzebne jest często wykonanie badań obrazowych, które potwierdzą lub wykluczą uszkodzenia mózgu.

• EEG (elektroencefalografia)
• MRI (rezonans magnetyczny)

Sprawdź jakie badania wykonasz u okulisty na NFZ.

W zależności od rezultatów badań, lekarz podejmuje decyzję o dalszych możliwościach leczenia mikropsji. Należą do nich zarówno metody z obszaru neurologii, jak i terapie psychiatryczne (np. poznawczo-behawioralne). W leczeniu mikropsji mogą znaleźć zastosowanie leki antydepresyjne i przeciwpadaczkowe.

 

 

 

Bibliografia:

1. J. D. Blom, Alice in Wonderland syndrome: A systematic review [w:] Neurology – Clinical Practice 2016 Jun;6(3) (dostęp: 14.02.2025).
2. T. Yokoyama, T. Okamura, M. Takahashi, T. Momose, S. Kondo, A case of recurrent depressive disorder presenting with Alice in Wonderland syndrome: psychopathology and pre- and post-treatment FDG-PET findings [w:] BMC Psychiatry 2017 Apr 27;17(1) (dostęp: 14.02.2025).
3. Y. Kobayashi, K. Tazawa, Y. Mochizuki, Y. Kondo, K. Yamamoto, Y. Sekijima, Two Cases of Alice in Wonderland Syndrome with a Right Occipital Lobe Lesion Caused by Isolated Cortical Venous Thrombosis [w:] Internal Medicine 2024 Jul. 15;63(14) (dostęp: 14.02.2025).