Metamorfopsje – sygnał choroby wzroku

Metamorfopsje, czyli pewne specyficzne zaburzenia widzenia, mogą świadczyć o chorobach wzroku. Zniekształcenia w obrazie dotyczą postrzegania odległości, rozmiarów obiektów i zdolności dostrzegania szczegółów. O czym świadczą metamorfopsje? Kiedy należy udać się do lekarza? Oto najważniejsze informacje.

Co to są metamorfopsje?

Metamorfopsje to termin określający zespół zaburzeń widzenia. Polegają one na zakłóconym postrzeganiu obserwowanych obiektów i otaczającej przestrzeni. Nie są one tym samym co halucynacje wzrokowe, ponieważ to co widzimy – rozpoznajemy prawidłowo. Wiemy, że widzimy np. krzesło, psa, drzewo i nie są to przywidzenia. Metamorfopsje występują w odniesieniu do:

• odległości – tu rozróżniamy pelopsje powodujące wrażenie bliższego położenia obiektów, oraz telopsje powodujące wrażenie większego dystansu;
• rozmiarów obiektów – obserwowane rzeczy wydają się większe niż w rzeczywistości (makropsje) lub mniejsze (mikropsje);

Metamorfopsje występują także jako niemożność dostrzegania konturów obiektów. Granice przedmiotów są niewyraźne, zlewają się z otoczeniem. Pacjenci doznają również mienienia się obrazów oraz zaburzeń w postrzeganiu kolorów. Przedmioty mogą być widziane wówczas w innych barwach niż w rzeczywistości. Możliwe też jest widzenie wszystkiego w jednym tylko kolorze. Porównaj to z daltonizmem.

Do metamorfopsji zalicza się też palinopsje, polegające na zwielokrotnieniu obrazu. To oznacza pomnożenie efektu podwójnego widzenia. Wszystkie wymienione rodzaje metamorfopsji stanowią poważny problem w życiu codziennym. Są przeszkodą w normalnym funkcjonowaniu, utrudniają pracę, prowadzenie samochodu i inne zwykłe aktywności. Dlatego każde z takich doświadczeń powinno być skonsultowane z lekarzem.

W definicji metamorfopsji mieszczą się także zaburzenia w emocjonalnym odbiorze widzianych obrazów. To oznacza skrajne odczucia psychiczne, w odniesieniu do:

• doskonałego i zachwycającego piękna – w opozycji do banalności i prozaiczności rzeczy
• przyjemne i dobre – wobec groźnych, niebezpiecznych
• bliskie, dobrze znane – w opozycji do obcych i dziwnych

Metamorfopsje a choroby wzroku

Metamorfopsje sygnalizujące choroby wzroku to zjawiska dość łatwe do zdiagnozowania. Okulistom znane są metamorfopsje jako objaw AMD – zwyrodnienia plamki żółtej. W takim przypadku pacjent doświadcza charakterystycznych zniekształceń obrazu. To wywołuje trudności m.in. w czytaniu. Postęp choroby bywa stopniowy i powolny, a zaburzenia nie są odczuwane od razu w znacznym stopniu. Dlatego warto kontrolować wzrok systematycznie. Sprawdź jak często badać wzrok.

Początki AMD można łatwo wykryć poprzez test Amslera. Pobierz go z naszej strony i sprawdź sam w domu czy występują u Ciebie metamorfopsje. Osoby, u których rozwija się AMD, zamiast linii prostych będą je widziały jako zakrzywione i falujące.

Metamorfopsje a migrena

Metamorfopsje są częścią objawów towarzyszących migrenie ocznej. Wraz z bólem głowy pojawia się pogorszenie ostrości wzroku i nadwrażliwość na światło. Częstotliwość występowania metamorfopsji na tle migreny jest kwestią indywidualną, podobnie jak ich nasilenie. Ten zespół objawów towarzyszących zaliczany jest do neurologicznych zaburzeń widzenia. To oznacza, że problem tkwi w działaniu układu nerwowego, a nie samego narządu wzroku. Wskazana jest wówczas wizyta u neurologa.

Oprócz metamorfopsji, podczas migreny możliwe są również inne zjawiska pogarszające widzenie, m.in. śnieg optyczny. Niektórzy pacjenci skarżą się również na tymczasowe ubytki w polu widzenia, a nawet chwilowe zaniewidzenie. Wraz z ustąpieniem ataku migreny – mijają metamorfopsje i pozostałe objawy.

Leczenie metamorfopsji

Czy metamorfopsje można wyleczyć? To zależy od przyczyn zaburzeń. Jeśli mają one związek ze zwyrodnieniem plamki żółtej – konieczna jest najpierw specjalistyczna diagnostyka u okulisty. Leczenie AMD prowadzone jest w oparciu o leki anty-VERF lub z wykorzystaniem terapii fotodynamicznej.

Leczenie metamorfopsji, których podłożem jest migrena lub zaburzenia psychiczne, to bardzo szerokie zagadnienie. W takim przypadku niezbędna jest pomoc neurologa lub specjalisty od zdrowia psychicznego.

 

Bibliografia:

1. E. Midena, S. Vujosevic, Metamorphopsia: An Overlooked Visual Symptom [w:] Ophthalmic research 2015;55(1) (dostęp: 20.09.2023).
2. J.W. Kim, Y.T. Kim, Clinical application of 3D display device in ophthalmology: measurement of metamorphopsia [w:] Acta Ophthalmologica 2016 Feb;94(1) (dostęp: 20.09.2023).
3. M. Simunovic, Metamorphopsia and its quantification [w:] Retina 2015 Jul;35(7) (dostęp: 20.09.2023).
4. R. Foroozan, M. Curter, Przemijające objawy neurologiczne w migrenie [w:] Neurologia po dyplomie, tom 5 nr 2/2010 (dostęp: 20.09.2023).