Migrena oczna – czy Ciebie też dotyczy problem bólu głowy?

Migrena oczna to uciążliwa dolegliwość, która utrudnia funkcjonowanie. Skąd się bierze? Jak jej zapobiec?

Migrena oczna jest pojęciem, które opisuje specyficzne objawy związane z pracą oka podczas epizodów migreny z aurą. Aura migrenowa jest zjawiskiem, które dotyka kilku obszarów funkcjonowania człowieka: wzroku, czucia i ruchu.

Migrena – złożony problem neurologiczny wielu Polaków

Migrena jest jednostką chorobową, z którą zmaga się aż 8 milionów Polaków. Dolegliwość ta jest nieco skomplikowana. Dzieli się na cztery podstawowe typy:

• migrenę bez aury
• migrenę z aurą
• migrenę przewlekłą
• powikłania migreny

Migrena oczna występuje jako uciążliwy ból głowy, razem z pobocznymi dolegliwościami takimi jak światłowstręt, mroczki i drgający obraz. Migrena oczna to właśnie drugi termin określający migrenę z aurą. Specyficznym jej objawem jest tak zwana aura, która pojawia się mniej więcej na godzinę przed atakiem bólu głowy.

Migrena oczna – objawy

Na migrenę oczną składa się cały zespół symptomów neurologicznych. Należą do nich zaburzenia widzenia w postaci mroczków, plam, niestabilności obrazu, błysków i nieprawidłowości w odbiorze światła. Pacjenci skarżą się na kłopoty z ostrością widzenia i prawidłowym postrzeganiem obserwowanych przedmiotów. Podczas migreny ocznej występują czasem chwilowe zaburzenia mowy, problemy z utrzymaniem równowagi, szum w uszach, uczucie mrowienia kończynach i niezborność ruchowa.

Powyższe objawy składają się na fazę aury.

Migrena z aurą objawia się silnym bólem głowy zlokalizowanym za gałką oczną. Dochodzi niekiedy tkliwość tych okolic. Często pacjenci odczuwają mdłości i uczucie pulsowania. Ból o różnym natężeniu pojawia się po jednej stronie głowy, najczęściej w okolicy skroni, czoła i oka. Dolegliwość przybiera stopniowo na sile i wzmaga się przy wykonywaniu ruchów. Odczuwanie bólu rozszerza się na całą głowę, a czas jego utrzymywania się jest bardzo różny – od 4 do czasami aż 72 godzin.

Przyczyny migreny ocznej

Przyczyny migreny ocznej, podobnie jak innych rodzajów migreny, trudno jednoznacznie określić. Lekarze zauważają, że ta dolegliwość częściej dotyka kobiety. Wśród przyczyn wskazuje się nadmierną wrażliwość na bodźce komórek nerwowych kory mózgowej, zwłaszcza w rejonie potylicy.
Powodem migreny ocznej bywa także silny stres oraz wahania w układzie hormonalnym związane z cyklem miesiączkowym i ciążą. Przyczyną może być także zbyt krótki sen lub też wprost przeciwnie – zbyt długie spanie. Niektórzy dostrzegają związek między migreną a spożywaniem niektórych produktów, takich jak czekolada i nabiał. Nie bez znaczenia pozostają tu używki takie jak alkohol i kofeina.

Migrena oczna może być wywołana także wysiłkiem fizycznym, zmianami pogodowymi oraz ekspozycją na intensywne lub fluorescencyjne światło. Niektórzy pacjenci obserwują także u siebie migrenę jako reakcję na określone zapachy. Problem ustalenia przyczyn migreny jest niezwykle złożony i wiele zależy od indywidualnych cech i skłonności pacjenta.

Migrena oczna – diagnozowanie problemu

Diagnostyka migreny ocznej jest zawsze poprzedzona szczegółowym wywiadem dokonywanym przez lekarza. Zleca on wykonanie szczegółowych badań okulistycznych, które mają za zadanie ustalić czy istnieją inne przyczyny bólu oczu i głowy.

Diagnostyka związana z zaburzeniami pola widzenia jest niezwykle ważna. Objawy występujące podczas migreny ocznej mogą być podobne do innych poważnych problemów zdrowotnych, takich jak:

• udar mózgu
• odwarstwienie siatkówki
• zakrzep w rejonie naczyń krwionośnych w strukturze oka
• zapalenie błony naczyniowej oka
• guz ośrodkowego układu nerwowego
• zaburzenia naczyniowe
• olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic

Jeśli powyższe schorzenia zostały wykluczone – lekarz może podjąć właściwe kroki w kierunku leczenie migreny ocznej.

Migrena oczna – leczenie

Leczenie migreny ocznej odbywa się na dwóch poziomach – jako profilaktyka oraz jako leczenie doraźne. Stosuje się środki farmakologiczne mające zahamować ból i przeciwdziałać nawrotom. Farmakoterapia doraźna opiera się o różne substancje o działaniu przeciwbólowym. Najważniejsze jest szybkie działanie leku, tak by pierwsze objawy zostały zablokowane i nie miały możliwości rozwinąć się w silniejszy ból.

Środki działające profilaktycznie zaleca się do stosowania osobom, u których dolegliwości pojawiają się regularnie i z dużą intensywnością. Do profilaktycznych środków zaradczych należą niektóre trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne i ß-blokery.

Skuteczność w przeciwdziałaniu migrenie ocznej wykazuje akupresura, czyli chińska metoda polegająca na uciskaniu punktów na powierzchni ciała. Wielu osobom ulgę przynoszą systematyczne sesje na macie do akupresury.

Nowatorską metodą jest też biofeedback, czyli terapia za pomocą biologicznego sprzężenia zwrotnego. Może być stosowane na przemian ze środkami farmakologicznymi lub być jej uzupełnieniem. Biofeedback to nieinwazyjna i bezbolesna metoda, która bada aktywność mózgu i zmiany fizjologiczne. Informacje o takich zmianach mogą być niezmiernie pomocne w określaniu przyczyn migreny ocznej i ich zapobieganiu.

Terapia kognitywno-behawioralna przeciwdziała atakom migreny ocznej w sposób pośredni, bowiem redukuje przyczyny będące podstawą epizodów migrenowych. Chodzi o łagodzenie stresu i napięcia nerwowego, poprawę jakości snu i pozytywny wpływ na nastrój.

Złagodzenie częstotliwości ataków migreny ocznej przynosi także stosowanie technik relaksacyjnych, które zmniejszają napięcie i pomagają odzyskać poczucie kontroli nad emocjami i stresem. Najlepsze skutki przynosi połączenie środków farmakologicznych z pozostałymi metodami.

Medycyna zna także mniej rozpowszechnione sposoby leczenia migreny, takie jak toksyna botulinowa (czyli jad kiełbasiany) oraz przeciwciała monoklonalne, czyli leki oddziałujące na mechanizm patogenetyczny lub jego receptor – poprzez zahamowanie jego działania.

Jak uniknąć migreny z aurą?

Aby zminimalizować ryzyko pojawienia się epizodu migreny, należy unikać czynników, które najczęściej ją powodują. Jeśli zauważasz u siebie specyficzne skłonności (np. związane z konkretnymi zapachami lub produktami spożywczymi) – skonsultuj je z lekarzem. Sposoby na zmniejszenie ryzyka migreny to:

• zapewnienie optymalnej ilości snu
• unikanie stresu
• zaniechanie palenia tytoniu
• unikanie alkoholu i kofeiny
• zażywanie aktywności fizycznej w zdrowych proporcjach
• ograniczenie słodyczy i słodzików

Jeżeli dostrzegasz związek pomiędzy częstotliwością migreny ocznej a innymi sprawami, na które nie masz wpływu (jak zmiany pogodowe) – działaj zapobiegawczo. Gdy ból ma związek z fazą cyklu miesiączkowego, lub z podróżą (choroba lokomocyjna) możesz zawczasu przyjąć środki przeciwbólowe i ograniczyć dodatkowe bodźce mogące nasilać objawy.

 

Źródła:

1. Arkadiusz Pogrzebielski, Migrena oczna,
https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/neurookulistykaizez/85995,migrena-oczna
2. https://www.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2019/06/RAPORT-MIGRENA-ca%C5%82y.pdf
3. https://instytutleczeniabolu.pl/klinikaboluglowy/125/przeciwciala-monoklonalne
4. An update on behavioral treatments in migraine – current knowledge and future options. Kropp P, Meyer B, Meyer W, Dresler T. Expert Rev Neurother. 2017 Nov;17(11):1059-1068.
5. Electronic behavioral interventions for headache: a systematic review. Minen MT, Torous J, Raynowska J, Piazza A, Grudzen C, Powers S, Lipton R, Sevick MA. J Headache Pain. 2016;17:51.