Czego Polacy nie wiedzą o ochronie oczu przed słońcem? Okulary przeciwsłoneczne w teorii i praktyce

• Stan swojej wiedzy na temat ochrony oczu przed promieniowaniem UV Polacy uważają za dobry lub przeciętny.
• Aż 61% badanych myśli, że jakiekolwiek okulary przeciwsłoneczne są lepsze niż żadne, co nie jest prawdą.
• Mniej niż połowa ankietowanych ma świadomość, że brak ochrony przed promieniami UV może być przyczyną zaćmy.
• Wystarczą niespełna 2 minuty wpatrywania się w słońce „gołym okiem", by uszkodzić wzrok. Tymczasem, aż 22% Polaków nie posiada ani jednej pary okularów przeciwsłonecznych.
• 58% respondentów deklaruje, że doświadczyło dyskomfortu związanego z nieodpowiednią ochroną oczu przed słońcem lub jej brakiem.
• Po okulary przeciwsłoneczne zazwyczaj chodzimy do optyka, ale sporo osób kupuje je w sklepach odzieżowych, nie troszcząc się o obecność filtra UV.

Słońce – z jednej strony niezbędne do życia na Ziemi, a z drugiej szkodliwe dla naszego organizmu w zbyt dużych dawkach. Wielu z nas doskonale zdaje sobie sprawę z niekorzystnego wpływu promieniowania UV na naszą skórę. Trzeba jednak pamiętać, że nie tylko ona jest podatna na działanie promieni UV – nadmiar słońca może też poważnie zaszkodzić naszym oczom, jeśli nie są chronione w odpowiedni sposób.

Rozpoczynający się właśnie sezon urlopowy skłonił nas do sprawdzenia, co tak naprawdę Polacy wiedzą na temat zagrożeń dla wzroku, jakie niosą za sobą promienie słoneczne. Okazało się, że wiedza ta bywa powierzchowna i wciąż wierzymy w niektóre mity. Ponadto teoria nie zawsze idzie w parze z praktyką, ponieważ często zapominamy o zakładaniu okularów przeciwsłonecznych. Zachęcamy do lektury raportu i zapoznania się z wynikami badania.

Test wiedzy z ochrony oczu przed UV – jak wypadli Polacy?

Zanim sprawdziliśmy wiedzę Polaków na temat ochrony wzroku przed promieniowaniem UV, zapytaliśmy ich, jak sami ją oceniają. 44% respondentów zadeklarowało, że przeciętnie, 35% raczej dobrze, a 10% bardzo dobrze. Z kolei 8% badanych stwierdziło, że raczej źle, a tylko 3% bardzo źle. Optymistycznie do swojej świadomości na ten temat podchodzą szczególnie młodzi ludzie – odsetek respondentów, którzy oceniają ją raczej dobrze i bardzo dobrze jest najwyższy w grupach wiekowych 25-34 lata i 35-44 lata, a najniższy u osób powyżej 65. roku życia.

Ciemne okulary to nie zawsze okulary przeciwsłoneczne

Okulary przeciwsłoneczne są przydatne w różnych sytuacjach – zapewniają większy komfort widzenia oraz chronią przed rażącym słońcem. Ich głównym zadaniem jest jednak ochrona wzroku przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego. Naszych respondentów zapytaliśmy, czy pomiędzy okularami z ciemnymi szkłami a okularami przeciwsłonecznymi można postawić znak równości.

42% badanych błędnie uważa, że wszystkie ciemne okulary w jakimś stopniu chronią oczy przed słońcem, a przeciwnego zdania jest 41%. Ponadto aż 56% osób myśli, że stopień zabarwienia soczewki w okularach przeciwsłonecznych ma wpływ na przepuszczalność promieni UV, co również nie jest prawdą. W tym przypadku rację miał w przybliżeniu tylko co piąty badany, a co czwarty nie miał zdania. Ciemna barwa soczewek nie oznacza, że okulary skutecznie zabezpieczą nas przed słońcem, co wyjaśnia Paweł Januchowski – mistrz optyki z 30-letnim doświadczeniem w branży:

Tak naprawdę zabarwienie soczewki nie ma nic wspólnego z poziomem ochrony UV. Za blokowanie przepuszczalności promieni słonecznych do oczu i ochronę wzroku przed ich szkodliwością odpowiada filtr UV400 – wcale nie musi być on widoczny na pierwszy rzut oka, więc nie łączy się bezpośrednio z zabarwieniem szkła. Odpowiedni stopień przyciemnienia soczewki w okularach przeciwsłonecznych ma natomiast wpływ na lepszą widoczność, wyższy kontrast i wystąpienie mniejszej ilości oślepiających odblasków. Istnieje podział na 4 kategorie zabarwienia soczewek okularowych, które powinny zostać odpowiednio dobrane do otoczenia, w jakim przebywamy. Najniższy poziom może gwarantować zbyt małe przyciemnienie obrazu do codziennego, komfortowego użytkowania okularów przeciwsłonecznych. Z kolei najwyższy jest zarezerwowany dla alpinistów i kategorycznie zabroniony kierowcom, gdyż w normalnych warunkach nasłonecznienia zbyt mocno przyciemni obraz. Optymalne do codziennego korzystania z okularów będą kategorie druga i trzecia.

Okulary przeciwsłoneczne bez filtra lepsze niż żadne? To nieprawda!

Najbardziej podchwytliwe dla uczestników naszego badania okazało się pytanie: „Czy uważasz, że jakiekolwiek okulary przeciwsłoneczne są lepsze niż żadne?” Aż 61% Polaków uznało bowiem, że tak. To duży błąd, który może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia oczu. Tylko 21% respondentów jest świadomych, że tanie okulary bez filtra UV mogą zaszkodzić nam bardziej niż ich brak. Dlaczego tak jest? Wyjaśnia Monika Kyciak, optometrystka:

Gdy założymy okulary z niesprawdzonego źródła, które będą przyciemnione, ale bez filtra UV400, to zrobimy naszym oczom więcej krzywdy, niż gdybyśmy nie założyli okularów w ogóle. Dlaczego? Otóż narząd wzroku wyposażony jest w naturalne systemy obronne. Gdy jest bardzo jasno, źrenice zwężają się, a powieki przymykają, co ma ograniczyć ilość światła docierającego do oczu. Sytuacja jest odwrotna, gdy na zewnątrz jest ciemno – zadaniem oczu jest wtedy maksymalnie poprawić widoczność, więc źrenice rozszerzają się, a powieki są zrelaksowane. Zatem w momencie, gdy zakładamy przyciemniane okulary bez filtra, do naszych oczu dochodzi więcej szkodliwych promieni.

Tylko 37% Polaków zna oznaczenie filtra najczęściej stosowane przez producentów okularów przeciwsłonecznych, jakim jest UV400. Liczba ta oznacza maksymalną długość fali promieniowania UV, która wynosi 400 nm. Okulary z tym symbolem powinny zatem zapewniać naszym oczom ochronę przed całym zakresem ultrafioletu. Z kolei nieco większą świadomość mamy, jeśli chodzi o soczewki fotochromowe. Ponad połowa Polaków (53%) kojarzy je jako te, które rozjaśniają się lub przyciemniają w zależności od aktualnego natężenia światła.

Promieniowanie UV groźne w różnych warunkach

Nieco gorsza pogoda lub pora roku inna niż wiosna i lato mogą uśpić naszą czujność i sprawić, że nie będziemy przejmować się ochroną wzroku przed słońcem. Jak jest w rzeczywistości? 3 osoby na 10 wierzą, że zimą nasze oczy są mniej narażone na promieniowanie UV. Dokładnie tyle samo twierdzi, że chmury skutecznie je blokują. Prawdziwość obu tych stwierdzeń podważa optometrystka Monika Kyciak:

Promieniowanie ultrafioletowe towarzyszy nam cały rok, ponieważ warstwa ozonowa nie jest w stanie pochłonąć go w całości. Nawet jeśli w danym momencie słońce znajduje się za chmurami i nie ogranicza nam widzenia, wcale nie oznacza to, że nie ma wpływu na nasze oczy czy skórę. Z kolei zimą, choć słońce jest niżej i mniej praży, to światło odbite od powierzchni śniegu czy wody może być szkodliwe dla oczu jeszcze bardziej niż to, które świeci bezpośrednio. Dlatego właśnie tak istotne jest korzystanie z ochrony przeciwsłonecznej przez cały rok, niezależnie od pogody.

Soczewki kontaktowe z filtrem UV nie zastąpią okularów przeciwsłonecznych

Na rynku dostępny jest coraz większy wybór soczewek kontaktowych, a niektóre marki jako jeden z atutów swoich produktów wymieniają filtr UV. Czy wobec tego mogą one stanowić zamiennik nie tylko okularów korekcyjnych, lecz także przeciwsłonecznych? Zapytaliśmy o to naszych respondentów, sprawiając im przy tym spory kłopot. Największa grupa badanych wprost przyznała się do niewiedzy – 43% zaznaczyło bowiem opcję „trudno powiedzieć”. W przybliżeniu co trzecia osoba uważa, że soczewki kontaktowe z filtrem można nosić zamiast okularów przeciwsłonecznych, a co czwarta miała przeciwne zdanie. W tym przypadku racja jest po stronie mniejszości. Dlaczego? Odpowiada optometrystka Monika Kyciak:

Soczewki kontaktowe z filtrem UV chronią przede wszystkim wnętrze oka, czyli rogówkę. Bez okularów przeciwsłonecznych zarówno pozostała część gałki ocznej, jak i okolice dookoła narządu wzroku są wystawione na działanie słońca. Warto zatem wraz z soczewkami kontaktowymi używać okularów przeciwsłonecznych, ponieważ dzięki temu możemy liczyć na lepszą ochronę nawet w bardzo słoneczne dni.

Świadomość zagrożeń związanych z brakiem ochrony UV

Niektóre pytania w naszym teście dotyczyły zagadnień związanych z następstwami niedostatecznej ochrony wzroku przed słońcem. Mowa o noszeniu słabej jakości okularów przeciwsłonecznych lub ich całkowitym braku. W jednym z pytań wielokrotnego wyboru zadaniem respondentów było wskazanie problemów zdrowotnych, które mogą z tego wynikać. Ich zdaniem to przede wszystkim stany zapalne – 57% ankietowanych wskazało na zapalenie spojówki, a 47% na zapalenie rogówki. Promieniowanie UV kojarzymy też z zaćmą (43%), zwyrodnieniem plamki żółtej (41%) i czerniakiem (39%). Tylko 4% za potencjalną dolegliwość uznało skrzydlik – zmianę chorobową spojówki, która również może być następstwem niewłaściwej ochrony oczu. Niektórzy respondenci zaznaczali też niepoprawne odpowiedzi – 8% uważa, że promienie UV mogą spowodować daltonizm, a 7% astygmatyzm.

O możliwych następstwach niewłaściwej ochrony wzroku przypomina dr hab. Jacek Pniewski z Akademickiego Centrum Kształcenia Optometrystów na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego:

Promieniowanie UV przyspiesza procesy starzenia tkanek i może powodować ich uszkodzenia. Przykładowo, duża ekspozycja na słońce może bezpośrednio wywołać tzw. ślepotę śnieżną (rodzaj oparzenia), a także zapalenie spojówek. Takie przypadłości powinny być konsultowane z lekarzem okulistą z uwagi na to, że nieleczone mogą prowadzić do trwałego uszkodzenia wzroku. W dłuższej perspektywie czasowej promieniowanie UV może przyspieszać wystąpienie zaćmy, zwyrodnienia plamki żółtej czy zwyrodnienia barwnikowego siatkówki obwodowej. Wykazano, że zmiany w rogówce na poziomie komórkowym pojawiają się już po jednym silnie słonecznym sezonie letnim bez właściwej ochrony, nawet gdy jeszcze nie powodują istotnego obniżenia ostrości wzroku czy jakości widzenia.

Wystarczy chwila, aby nabawić się problemów ze wzrokiem

Sprawdziliśmy także, czy Polacy są świadomi czasu, w jakim można zniszczyć sobie wzrok na skutek ciągłego wpatrywania się w słońce bez odpowiedniej ochrony. Zdaniem największej grupy badanych (32%), aby doszło do trwałego uszkodzenia siatkówki, wystarczy patrzeć na słońce „gołym okiem” przez ok. 5 minut. Tymczasem, jak mówią specjaliści, czas ten jest jeszcze krótszy, bo wynosi ok. 100 sekund¹. Poprawna odpowiedź była drugą najczęściej zaznaczaną (wskazało ją 28% respondentów). Pozostałym ankietowanym wydawało się, że to ok. 15 minut (22%) czy co najmniej pół godziny (19%).

O ile wzrok możemy sobie zepsuć dosłownie w sekundy, to jego naprawa trwa znacznie dłużej (jeśli jest w ogóle możliwa, ponieważ nie wszystkie zmiany są odwracalne). Ale czy na pewno Polacy zdają sobie z tego sprawę? W jednym z pytań jako przykładu użyliśmy retinopatii słonecznej – schorzenia polegającego na uszkodzeniu siatkówki przez promieniowanie UV. Aż 47% badanych było słusznie przekonanych, że wyleczenie tej dolegliwości może trwać nawet od 6 do 12 miesięcy². Niektórym jednak wydawało się, że wystarczą 3 miesiące (27% respondentów) lub 1 miesiąc (19%), natomiast najwięksi optymiści wskazywali okres od 1 do 2 tygodni (7%).

Dzieci narażone bardziej niż dorośli?

Jedno z pytań w naszym teście dotyczyło najmłodszych. Nieco ponad połowa Polaków słusznie uważa, że oczy dzieci są bardziej narażone na promieniowanie UV niż oczy dorosłych. Jednak 15% nie zgadzało się z tym stwierdzeniem, a co trzecia osoba nie miała zdania. Dlaczego tak jest i czy w związku z tym dzieci powinny stosować jakieś szczególne metody ochrony wzroku przed słońcem? Wyjaśnia dr hab. Jacek Pniewski:

Dla dzieci słońce jest groźniejsze, ponieważ w ich przypadku tkanki oka (rogówka, soczewka i ciało szkliste) są bardziej przezroczyste i przejrzyste niż u osób dorosłych. W związku z tym większa część promieniowania UV dociera w głąb oka. Metody ochrony u dzieci zasadniczo nie różnią się od tych stosowanych u dorosłych, choć warto wdrażać je bardziej konsekwentnie. Pamiętajmy również, że stan narządu wzroku dzieci powinien być badany co najmniej raz w roku, a najlepiej częściej, szczególnie w okresie wczesnoszkolnym.

Polacy a ochrona oczu przed słońcem w praktyce

Dowiedzieliśmy się już, co polskie społeczeństwo wie na temat okularów przeciwsłonecznych i ochrony oczu przed promieniowaniem ultrafioletowym. W tej części raportu znajdziemy odpowiedź na pytanie, jak wygląda to w praktyce i czy na co dzień przejmujemy się wpływem słońca na nasz wzrok. Jedno jest pewne – wielu z nas jest narażonych na działanie UV. Częste przebywanie na zewnątrz w godzinach największej aktywności promieni słonecznych (między 11:00 a 15:00) zadeklarowało bowiem 38% respondentów. Z kolei 37% znajduje się w takiej sytuacji czasami, a 10% zawsze lub zazwyczaj.

Niestety nie wszyscy Polacy posiadają okulary przeciwsłoneczne. Przynajmniej jedną parę ma 78% badanych, a częściej są to panie (83% kobiet w porównaniu do 73% mężczyzn). Warto jednak dodać, że posiadanie okularów nie zawsze oznacza, że regularne z nich korzystamy. Spośród posiadaczy okularów przeciwsłonecznych latem 42% nosi je zazwyczaj, 20% zawsze, a 28% tylko czasami. Łącznie co dziesiąta osoba zakłada je rzadko lub nigdy. Najczęściej tłumaczymy to w ten sposób, że zapominamy (35% osób z tej grupy), nie lubimy ich nosić (33%) bądź uważamy, że nie ma takiej potrzeby (22%).

Dr hab. Jacek Pniewski uważa, że to nie brak świadomości społecznej na temat wpływu UV na wzrok jest największym problemem. Wskazuje bowiem, że gorzej wychodzi nam właśnie praktyka, a więc przestrzeganie pewnych zasad:

Podobnie jak w przypadku innych zagrożeń dla zdrowia (np. zanieczyszczonego środowiska czy niewłaściwej diety), jesteśmy świadomi, że istnieją, ale zbyt rzadko stosujemy się do wytycznych opracowanych przez ekspertów i organizacje zrzeszające specjalistów.

Kiedy okulary przeciwsłoneczne są nam niezbędne?

Okulary przeciwsłoneczne to przedmiot, który najbardziej doceniamy podczas urlopu – deklaruje to 76% badanych. Trudno sobie przecież wyobrazić wypoczynek na plaży czy górskie wędrówki w słoneczny dzień bez odpowiedniej ochrony oczu. Do tego 69% respondentów uznaje je za ważne podczas jazdy samochodem lub innymi środkami komunikacji. Prowadzenie pojazdu bez okularów przeciwsłonecznych (szczególnie gdy jedziemy pod słońce) bywa mało komfortowe, a nawet niebezpieczne. Podobny odsetek docenia je podczas spacerów, z kolei ⅓ ankietowanych uważa, że są dla nich użyteczne podczas aktywności fizycznej na zewnątrz, np. joggingu.

Wielu uczestnikom naszego badania przydarzyły się sytuacje, w których wyjątkowo docenili swoje okulary przeciwsłoneczne albo dotkliwie odczuli ich brak. Świadczą o tym przykładowe wypowiedzi:

• Czytanie książki na plaży – bez okularów przeciwsłonecznych jest to dla mnie niemożliwe.
• Podczas jazdy samochodem promienie padają czasami tak, że bez okularów przeciwsłonecznych nie dałoby się zobaczyć, jakie światło pali się na sygnalizacji na skrzyżowaniu.
• Pewnego razu zapomniałam okularów przeciwsłonecznych do jazdy na rowerze. W pewnym momencie słońce tak mnie oślepiło, że prawie doszło do kolizji.
• Bardzo odczułam brak okularów przeciwsłonecznych, będąc na łódce na środku jeziora. Moje oczy praktycznie „wysiadły” i nie widziałam nic poza świetlnymi plamami.

Co się dzieje, kiedy nie zadbamy o odpowiednią ochronę oczu?

Większości osób zdarzyło się odczuć dyskomfort związany z nieodpowiednią ochroną oczu przed słońcem lub jej brakiem – zadeklarowało to aż 58% badanych. Największej liczbie respondentów z tej grupy objawiło się to uczuciem oślepienia i nadwrażliwością na światło (61%). W dalszej kolejności znalazły się takie symptomy, jak: nadmierne łzawienie (45%), ból oczu (42%), niewyraźne widzenie (35%), mroczki przed oczami (34%), zaczerwienienie oczu (26%) oraz tzw. uczucie piasku pod powiekami, związane z suchością oczu (22%).

Należy jednak pamiętać, że wpływ promieniowania UV to nie zawsze tylko niegroźny dyskomfort, którymi mija po krótszej lub dłuższej chwili. Czasami następstwa niewłaściwej ochrony oczu przed słońcem (lub jej brakiem) są znacznie poważniejsze. 13% respondentów deklaruje, że doświadczyło długotrwałych dolegliwości z tym związanych. Ankietowani wymieniali głównie stany zapalne oczu (np. zapalenie spojówek), choć wśród nich znalazły się też osoby z zaćmą.

Gdzie kupujemy okulary przeciwsłoneczne i na co zwracamy uwagę?

Zakup okularów przeciwsłonecznych to bardzo ważny moment, w którym ważą się losy tego, czy nasze oczy będą chronione przed promieniowaniem ultrafioletowym we właściwy sposób. W jakie miejsca udajemy się w tym celu? Największa grupa respondentów (45%) zazwyczaj kupuje okulary przeciwsłoneczne w stacjonarnym salonie optycznym, a 20% w autoryzowanym sklepie online z okularami (tzw. internetowym salonie optycznym, jakim jest np. sklep wOkularach.pl). Większość z nas stawia zatem na sprawdzonych sprzedawców, co może napawać optymizmem.

Niestety wciąż spora grupa osób dokonuje zakupu w innych miejscach, które nie są wyspecjalizowane w sprzedaży okularów. Są to przede wszystkim sklepy odzieżowe (zarówno stacjonarne, jak i internetowe), które wskazało 27% badanych. Niewiele mniej, bo 24% korzysta w tym celu z platform zakupowych online, takich jak Allegro, AliExpress czy Shopee. W takich miejscach znajdziemy okulary przeróżnej jakości, dlatego decydując się na tę formę zakupów, należy wcześniej dokładnie zweryfikować danego sprzedawcę. Na bazarze lub innym tego typu stoisku (np. w centrum miasta czy w turystycznej miejscowości) okulary nabywa 16% badanych, a do kupowania ich w supermarkecie przyznaje się 9%.

O tym, że miejsce zakupu okularów przeciwsłonecznych ma olbrzymie znaczenie, przekonuje optyk Paweł Januchowski:

Okulary przeciwsłoneczne to obecnie jeden z elementów współczesnej mody i bardzo łatwo można je nabyć nawet w większym sklepie spożywczym czy na bazarze. Niestety takie modele często pochodzą z niesprawdzonych źródeł i nie są wyposażone w filtr UV400, który chroni przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym. Sama jakość oprawek również pozostawia wiele do życzenia i zdarza się, że nie przetrwają nawet jednego sezonu, gdy będą mocno eksploatowane. Z kolei decydując się na zakup u optyka – również tego online, specjalizującego się w sprzedaży okularów – można liczyć na wysokiej jakości produkt wraz z etui i ściereczką w cenie. Dodatkowym atutem takiego rozwiązania jest fachowe doradztwo. Kupując okulary przeciwsłoneczne w sprawdzonym miejscu, nie tylko można mieć pewność bezpieczeństwa oczu, lecz także otrzymuje się gwarancję oryginalności w przypadku wyboru markowych okularów.

Co jest dla nas najważniejsze przy wyborze okularów przeciwsłonecznych?

Podczas zakupu okularów przeciwsłonecznych bierzemy pod uwagę wiele różnych czynników. Dla naszych respondentów najbardziej istotnym z nich okazuje się wygoda noszenia – za najważniejszą uznaje ją 42% badanych. Drugą pod tym względem kwestią jest gwarancja skutecznej ochrony przed promieniowaniem UV, którą wskazało 40% ankietowanych. Z kolei 38% osób jako jeden z najważniejszych czynników uznaje dopasowanie do twarzy. Dużą uwagę zwracamy też na wygląd okularów i ich cenę – jednak te odpowiedzi respondenci określali częściej dość ważnymi niż najważniejszymi.

Nieco mniej zależy nam na obecności polaryzacji, a jeszcze mniej na dodatkowych rozwiązaniach czy technologiach stosowanych przez producentów (np. soczewkach fotochromowych). Z kolei ostatnie miejsce w tym zestawieniu zajęła marka. Większości Polaków nie zależy na posiadaniu markowych okularów przeciwsłonecznych, ponieważ w sumie 57% uznało ten czynnik za najmniej ważny lub niezbyt ważny.

Łącznie 85% respondentów deklaruje, że przed zakupem okularów przeciwsłonecznych sprawdza je pod kątem jakości, czyli obecności filtra UV, atestów bezpieczeństwa itp. 48% osób robi to jednak tylko pobieżnie, natomiast 37% dokładniej weryfikuje jakość.

Z kolei 53% badanych wierzy, że informacje o filtrze UV znajdujące się na okularach (np. jako naklejka na soczewce) są zawsze prawdziwe. 12% w to wątpi, a w przybliżeniu co trzecia osoba nie ma zdania na ten temat. Taką łatwowierność możemy jednak przypłacić zdrowiem, kiedy kupujemy okulary w miejscu innym niż salon optyczny.

Cena okularów przeciwsłonecznych ma znaczenie

W sieciowych sklepach odzieżowych, supermarketach czy na stoiskach w turystycznych miejscowościach często można spotkać okulary przeciwsłoneczne, które kosztują ok. 20 zł (bywa, że pod koniec sezonu letniego jeszcze mniej). Większość respondentów jest jednak świadoma, że skuteczna ochrona wzroku przed promieniowaniem UV musi mieć swoją cenę. Zdaniem 61% ankietowanych nie można kupić dobrych okularów przeciwsłonecznych z filtrem za takie pieniądze, a 19% jest przeciwnego zdania.

A zatem ile maksymalnie jesteśmy w stanie wydać na nowe okulary przeciwsłoneczne? Co piąty Polak jest skłonny przeznaczyć na ich zakup maksymalnie 50 zł. Nieco większą kwotę, bo od 50 do 150 zł, wskazało 38% respondentów. Z kolei od 150 do 300 zł jest w stanie zapłacić 29% badanych. Wyższe kwoty wydajemy już niechętnie – 8% kupiłoby okulary przeciwsłoneczne za 300-500 zł, a zaledwie 5% za więcej niż 500 zł. Wyniki badania pokazują, że mężczyźni częściej niż kobiety są skłonni wydawać na ten cel powyżej 150 zł.

Ceny okularów z filtrem dostępnych na rynku są rzeczywiście dość zróżnicowane. Powody tych rozbieżności tłumaczy mistrz optyki Paweł Januchowski:

Jak w każdej innej branży, najdroższe są zawsze produkty markowe. Dokładnie tak samo jest z okularami przeciwsłonecznymi – w przypadku znanej marki musimy liczyć się z tym, że płacimy także za jej renomę. Jednakże decydując się na zakup online, klient ma szansę kupić takie oprawy nawet o połowę taniej niż stacjonarnie, z uwagi na większą konkurencyjność oraz niższą marżę optyka. W salonie optycznym online, jakim jest wOkularach.pl, ceny okularów przeciwsłonecznych zaczynają się już od 79,99 zł i z całym przekonaniem mogę powiedzieć, że są to już modele zapewniające ochronę przed słońcem. Poza samą marką na cenę mają również wpływ materiały wykonania czy wyposażenie soczewek w dodatkowe powłoki np. polaryzacyjną. To od nas zależy, czy wystarczy nam tylko podstawowa funkcja okularów przeciwsłonecznych, jaką jest ochrona UV, czy może potrzebujemy czegoś więcej.

Najważniejsze wnioski z badania

Okulary przeciwsłoneczne to bez wątpienia jeden z najważniejszych letnich atrybutów, który zapewnia nam ochronę oczu i większy komfort widzenia. Wyniki badania pokazują jednak, że nie wszyscy wiemy na ich temat wystarczająco dużo. Przede wszystkim konieczne jest zwiększenie świadomości społeczeństwa, że nie wszystkie okulary z przyciemnianymi szkłami zapewniają ochronę przed promieniowaniem ultrafioletowym. Do tego większość przebadanych osób nie zdaje sobie sprawy, że słabej jakości okulary bez filtra UV400 mogą bardziej zaszkodzić naszemu wzrokowi niż ich brak.

Niestety widać też, że nie wszyscy przejmują się ochroną wzroku przed słońcem – 22% badanych przyznało bowiem, że nie posiada ani jednej pary okularów przeciwsłonecznych. Nawet jeśli mamy okulary, to i tak nie zawsze je zakładamy, kiedy w słoneczny dzień wychodzimy na zewnątrz. Skutki takiego postępowania bywają nieprzyjemne – ponad połowa respondentów doświadczyła dyskomfortu z powodu niedostatecznej ochrony oczu przed słońcem, a 13% nabawiło się poważniejszych problemów, takich jak np. zapalenie spojówki czy nawet zaćma.

Przy wyborze okularów przeciwsłonecznych, oprócz kwestii związanych z wygodą noszenia i dopasowaniem do twarzy, ważny jest też dla nas filtr UV. Jednak spora część osób kupująca okulary poza salonami optycznymi (np. w sklepach odzieżowych, w marketach czy na bazarach) nie może być pewna jego obecności. Na szczęście większość Polaków ma świadomość, że najtańsze okulary kupione w przypadkowym miejscu nie zapewnią im skutecznej ochrony. Od ceny ważniejsze jest jednak sprawdzone źródło, ponieważ dobre okulary można kupić już za kilkadziesiąt złotych.

Metodologia badania

Badanie zostało przeprowadzone w maju 2022 r. metodą CAWI, czyli w formie ankiety elektronicznej. Anonimowy kwestionariusz wypełniło 1016 respondentów powyżej 18. roku życia, a najliczniej reprezentowane były grupy wiekowe 25-34 lata (30%) oraz 35-44 lata (26%). Spośród ankietowanych 52% stanowiły kobiety, a 48% mężczyźni. W gronie tym znalazły się osoby z całej Polski – zarówno mieszkańcy dużych, średnich i małych miast, jak i wsi.

---

1. https://www.nvisioncenters.com/education/staring-at-sun/ 

2. https://zdrowie.pap.pl/srodowisko/letnie-zagrozenia-dla-oczu