Dystrofia Cogana – na czym polega?

Dystrofia Cogana jest chorobą okulistyczną, którą po raz pierwszy opisano w 1945 roku, lecz do dziś nie wiemy o niej jeszcze wszystkiego. Charakterystyczne zapalenie rogówki oraz zapalenie błędnika powodują szereg dolegliwości – związanych nie tylko ze wzrokiem. W jaki sposób objawia się dystrofia Cogana i co ją wywołuje?

Czym jest dystrofia Cogana?

Dystrofia Cogana (lub też zespół Cogana) to schorzenie objawiające się śródmiąższowym zapaleniem rogówki i zapaleniem błędnika. Dystrofie stanowią dość obszerny zbiór schorzeń rogówki, różniących się między sobą w przebiegu. Dystrofia Cogana jest najczęściej występującym typem schorzenia rogówki, obok dystrofii Fuchsa.

Badania nad dystrofią Cogana wskazują na autoimmunologiczne podłoże problemu. Objawy ze strony narządu wzroku i towarzyszące mu symptomy, opisane zostały po raz pierwszy przez amerykańskiego lekarza - Davida Glendenning Cogana. Harvardzki okulista usystematyzował schorzenie w 1945 r. jako nierzeżączkowe zapalenie rogówki z objawami błędnikowymi.

Przyczyny dystrofii Cogana

Przyczyny dystrofii Cogana nie są dokładnie rozpoznane. Dotychczasowe analizy wykazały, że choroba jest wynikiem zbyt silnych reakcji organizmu na czynniki zapalne. Podłożem zjawiska jest zapalenie naczyń.

Dystrofia Cogana może występować jako choroba wrodzona lub nabyta. Często pacjenci dowiadują się o nieprawidłowościach zupełnie przypadkiem, podczas rutynowych badań kontrolnych. Dystrofia Cogana może bowiem nie dawać wyraźnych objawów, skłaniających do szukania pomocy u lekarza. Istota choroby polega na erozji nabłonka rogówki.

Objawy dystrofii Cogana

Objawem dystrofii Cogana jest ból oka, który pacjenci opisują jako samoistny, trudny do wyjaśnienia. Ten dyskomfort występuje w różnym stopniu, a odczuwalny jest szczególnie rano – po przebudzeniu. Osoba dotknięta dystrofią Cogana może mieć wrażenie nieustającej obecności ciała obcego pod powieką. To powoduje podrażnienie, nadmierne łzawienie, a w konsekwencji zaburzenia widzenia takie jak światłowstręt.

Szczególną cechą w dystrofii Cogana jest pojawienie objawów związanych także ze słuchem. Następuje nagłe pogorszenie słuchu i szum uszny. W dalszej kolejności mogą pojawić się zawroty głowy. Objawy dystrofii Cogana niezwiązane ze wzrokiem wynikają z uszkodzeń błędnika (który jest częścią ucha wewnętrznego).

Bardzo ciekawym jest fakt, że objawy ze strony słuchu mogą wystąpić przed problemami ze wzrokiem nawet o dwa lata wcześniej! Lekarze zwracają uwagę na złożoność choroby, z uwagi na udział zapalenia naczyń. Niektóre z objawów towarzyszących dystrofii Cogana to:

• ból i zapalenie stawów
• stan zapalny aorty
• powiększone węzły chłonne
• zapalenie opłucnej

Dlatego nietypowe objawy dystrofii Cogana mogą kierować podejrzenia w zupełnie innym kierunku.

Diagnostyka dystrofii Cogana

Diagnostyka dystrofii Cogana obejmuje szczegółowy wywiad lekarski oraz badanie w lampie szczelinowej, które pozwala ocenić przedni odcinek oka. Specjaliści podejmują także badania dodatkowe, np. z użyciem mikroskopu konfokalnego.

W rozpoznaniu dystrofii Cogana dużą rolę odgrywają badania genetyczne, jeśli istnieje przypuszczenie, że w danym przypadku mamy do czynienia z dziedziczeniem choroby. Dodatkowe badania to także OCT.

Czy można leczyć dystrofię Cogana?

Leczenie dystrofii Cogana jest możliwe i powinno być dostosowane do stopnia zaawansowania wad nabłonka. Jeżeli choroba została zdiagnozowana dość szybko – można ograniczyć się do stosowania nawilżających kropli do oczu oraz preparatów o działaniu przeciwzapalnym.

W leczeniu dystrofii Cogana wykorzystuje się leki hiperosmotyczne w celu redukcji obrzęków i złagodzenia podrażnień rogówki. Jeśli nabłonek rogówki doznał poważniejszych uszkodzeń – okulista może zalecić noszenie soczewek kontaktowych. Pełnią one funkcję ochronną dla rogówki.

>> Szukasz soczewek kontaktowych? Polecamy najlepszy sklep Bezokularow.pl

Jeżeli dystrofia Cogana wywołała zaawansowane uszkodzenia, które nie podlegają już leczeniu – pozostaje możliwość wykonania przeszczepienia rogówki. Całkowite wyleczenie dystrofii Cogana nie jest możliwe, jednak pacjent pozostający pod stałą kontrolą okulisty, może zachować sprawność wzroku. W leczeniu dystrofii Cogana najważniejsze jest zredukowanie stanów zapalnych i ograniczanie postępu zmian w nabłonku rogówki.

Zobacz także >> 6 wskazówek jak prawidłowo zakraplać oczy

Bibliografia:

1. R. Padoan, D. Cazzador, M. Felicetti i inni, Cogan's syndrome: new therapeutic approaches in the biological era [w:] Expert Opinion on Biological Therapy vol.19/2019 (dostęp: 02.10.2023).
2. E. Clair, R. McCallum, Cogan's syndrome [w:] Current Opinion in Rheumatology 1999 January 11(1) (dostęp: 02.10.2023).
3. Y. Ying, B. Hirsch, Atypical Cogan's syndrome: a case report [w:] American Journal of Otolaryngology 2010 Jul-Aug;31(4) (dostęp: 02.10.2023).