Keratopatia – na czym polega schorzenie rogówki?

Keratopatią określamy specyficzne schorzenia rogówki, które mogą mieć charakter nabyty lub wrodzony. Rozróżniamy kilka jej typów, a każdy z nich jest poważnym zagrożeniem dla sprawności widzenia. Jakie są objawy keratopatii i kto jest nią zagrożony?

Keratopatia – klasyfikacja choroby wzroku

Do keratopatii lekarze zaliczają kilka typów niezakaźnych chorób oczu. Ich wspólną cechą są wady powstające w rogówce – zewnętrznej warstwie gałki ocznej, która powinna być transparentna. Jakiekolwiek zaburzenia w przejrzystości oka oznaczają nieprawidłowe przenikanie światła do siatkówki, a co za tym idzie – utrudnienia w normalnym widzeniu.
Keratopatia oznacza, że w rogówce tworzą się patologiczne zmiany. Okuliści dzielą schorzenie na kilka rodzajów ze względu na charakter tych zaburzeń.

Keratopatia wirowata

Keratopatię wirowatą można spotkać w literaturze fachowej pod nazwą dystrofii wirowej Fleischera. Istotą zaburzenia są złogi w warstwie nabłonka rogówki. Ich obecność wywołuje takie objawy jak:

• światłowstręt
• stan zapalny skóry powiek
• suchość oka
• efekt halo lub charakterystyczna barwna otoczka widziana wokół obiektów
• pogorszenie ostrości widzenia
• problemy z widzeniem przy ograniczonym świetle i po zmroku

Keratopatia wirowata jest nazywana czasem keratopatią polekową, ponieważ bywa skutkiem nadużywania niektórych środków farmakologicznych. Pacjenci stosujący je bez nadzoru lekarza, zbyt długo, nie mając świadomości o ich ubocznych skutkach. Ostrożność należy zachować podczas stosowania:

• niesteroidowych leków przeciwzapalnych
• leków przeciwarytmicznych
• chloropromazyny
• chlorochiny

Odstawienie powyższych leków najczęściej skutkuje powstrzymaniem choroby i stopniowym rozpadzie nagromadzonych złogów.

Keratopatia neurotroficzna

Keratopatia neurotroficzna wynika z zaburzonego czucia gałki ocznej. Przyczyną mogą być choroby neurologiczne (np. stwardnienie rozsiane, uszkodzenie nerwu ocznego) i metaboliczne (cukrzyca). Schorzenia innych układów organizmu, które wiążą się z rozwojem keratopatii neurotroficznej to:

• nowotwór układu nerwowego (nerwiak nerwu VIII)
• uboczne skutki i powikłania po laserowej korekcji wzroku
• powikłania w procesie leczenia neuralgii nerwu ocznego
• zaburzenia w działaniu nerwu czaszkowego
• powikłania po półpaścowym lub opryszczkowym zapaleniu rogówki

Niezwykle rzadkie przypadki keratopatii neurotroficznej są jednym z objawów wrodzonej choroby o nazwie rodzinna dysautonomia. Polega ona na uszkodzeniu układu nerwowego i autonomicznego. W odniesieniu do narządu wzroku choroba wywołuje zaburzone czucie powierzchniowe.

Do wystąpienia keratopatii neurotroficznej może przyczynić się nieprawidłowe używanie soczewek kontaktowych. Jeśli chcesz wiedzieć więcej – o wszystkim co dotyczy soczewek kontaktowych dowiesz się z Bezokularow.pl

W zahamowaniu postępu zmian w gałce ocznej z powodu keratopatii, pomoże stosowanie nawilżających kropli do oczu. Ważne jest by taki preparat nie zawierał konserwantów. Takie krople do oczu znajdziesz w naszej ofercie

Keratopatia taśmowata

Keratopatia taśmowata oznacza, że w rogówce tworzą się złogi wapniowe. Jest to stan prowadzący do dużych utrudnień w funkcjonowaniu. Pacjent odczuwa osłabienia ostrości wzroku. Przyczyny keratopatii taśmowatej często wiążą się z nieprawidłowym metabolizmem biochemicznym w organizmie. Źródłem problemu może być:

• zapalenie błony naczyniowej
• nadczynność przytarczyc
• przewlekłe choroby nerek
• choroby układu pokarmowego (wrzody)
• jaskra

Keratopatia może być pośrednim skutkiem powikłań po przeszczepie szpiku kostnego. W medycynie nazywa się to graft versus host, czyli przeszczep przeciwko gospodarzowi. Ryzykiem rozwoju keratopatii są także obciążeni pacjenci po witrektomii (gdy zabieg przeprowadzono z wykorzystaniem oleju silikonowego).

Keratopatia pęcherzowa

Keratopatia pęcherzowa objawia się silnym bólem oka wywołanym obrzękiem rogówki. Podrażnienie gałki ocznej powoduje ruch powiek, a więc zjawisko nie do wyeliminowania. Istnieje kilka rodzajów dystrofii powodujących ten obrzęk, m.in. dystrofia Fuchsa.

Inną przyczyną keratopatii pęcherzowej są powikłania po zabiegach okulistycznych. Obrzękowi najczęściej towarzyszy nadwrażliwość na światło. Podrażnienie rogówki i nierówności spowodowane obrzękiem przypominają nieustający dyskomfort z powodu obcego ciała w oku.

U pacjentów z rozpoznaną keratopatią pęcherzową lekarze zwykle stosują leki hipertoniczne. Zaleca się też środki na obniżenie ciśnienia w oku w celi redukcji obrzęku. Jeśli powyższe metody nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, a zmiany na rogówce postępują – jest duże ryzyko trwałego uszkodzenia narządu wzroku. Konieczna może być operacja transplantacji rogówki.

Keratopatia z niedomykalności szpary powiekowej

Keratopatia z niedomykalności szpary powiekowej to termin, który w bardzo obrazowy sposób oddaje istotę schorzenia. Niedomykająca się powieka oznacza przesuszenie oka, a zaburzenia w wydzielaniu filmu łzowego oznaczają liczne problemy z widzeniem i niebezpieczeństwo infekcji. Bezpośrednią przyczyną zjawiska jest zaburzenie odruchu Bella (inaczej odruchu powiekowo-ocznego), który warunkuje właściwe reakcje podczas otwierania i zamykania oczu. Keratopatia z niedomykalności szpary powiekowej to problem występujący u pacjentów w śpiączce. Niekiedy jedynym sposobem zapobieżenia skutkom choroby jest zaszycie powiek (tymczasowe lub stałe).

Przyczyną keratopatii z niedomykalności szpary powiekowej jest uszkodzenie nerwu ocznego. Do takiej sytuacji może dojść z powodu mechanicznego uszkodzenia samej gałki ocznej lub okolic oka. Niektóre infekcje wirusowe również mogą doprowadzić do takiego porażenia. Ryzykiem keratopatii z niedomykalności szpary powiekowej obciążone są osoby z wytrzeszczem oczu. Wśród przyczyny schorzenia rogówki znajdują się także borelioza i sarkoidoza.

Bibliografia:

1. E. Napier, M. Camacho, T. McDevitt, A. Sweeney, Neurotrophic keratopathy: current challenges and future prospects [w:] Annals of Medicine volume 54, 2022 (dostęp: 25.09.2023).
2. J. Kristan, J. Kang, Neurotrophic keratopathy and refractive surgery [w:] Current Opinion in Opththalmology 2021 Jul 1;32 (dostęp: 25.09.2023).
3. A. Porter, G. Lee, A. Jun, Infectious crystalline keratopathy [w:] Survey of Ophthalmology 2018 Jul-Aug;63(4) (dostęp: 25.09.2023).