Choroba Coatsa – objawy, przyczyny, leczenie

Choroba Coatsa należy do dość rzadkich chorób. Istotą problemu jest nieprawidłowa budowa naczyń, która sprzyja obrzękom. Objawy choroby Coatsa wpływają na pogorszenie widzenia, a brak leczenia może spowodować utratę wzroku. W jaki sposób diagnozuje się chorobę Coatsa i na czym ona polega?

Na czym polega choroba Coatsa?

Choroba Coatsa polega na wadach w budowie naczyń siatkówki, które w konsekwencji prowadzą do groźnych obrzęków. Po raz pierwszy schorzenie zostało poddane analizie w 1908 roku przez szkockiego okulistę George’a Coatsa. Zauważył on, że u pacjentów z taką anomalią dochodzi do uszkodzenia siatkówki.

Choroba Coatsa jest schorzeniem wrodzonym, ale nie dziedzicznym, i częściej dotyka mężczyzn (69% chorych). Z reguły wada jest wykrywana w jednym oku. U 80% chorych rozpoznanie następuje we wczesnym dzieciństwie. Obowiązkowe badania wzroku u dzieci i niemowląt umożliwiają szybkie zauważenie nieprawidłowości. To znacznie zwiększa szanse na skuteczne leczenie choroby Coatsa. 80% pacjentów udaje się zdiagnozować przed 10. rokiem życia.

Jak objawia się choroba Coatsa?

W chorobie Coatsa zbyt krętliwe i szerokie naczynia powodują przedostawanie się surowicy krwi poza ścianki naczyń. Płyn gromadzi się wówczas pod siatkówką. Gdy obrzęk wywołany przesiękiem dociera do strefy łączącej się z plamką żółtą – pacjent doznaje zaburzeń widzenia, takich jak:

• spadek ostrości widzenia
• zamglenia i mroczki
• fotopsje

Jednym z charakterystycznych objawów choroby Coatsa jest leukokoria. Często osoba dotknięta tym schorzeniem długo nie odczuwa pogorszenia widzenia. Dzieje się tak, gdy patologiczne zmiany tworzą się jedynie na obwodzie siatkówki. Późnym objawem choroby Coatsa jest zez. Gdy przesięki naczyń wzrastają, następuje zwiększenie obrzęku, co może prowadzić do odklejenia siatkówki.

Postęp choroby Coatsa jest przyczyną powikłań takich jak zaćma wtórna oraz jaskra wtórna. W rzadkich przypadkach, przy braku podjęcia leczenia może nastąpić zanik gałki ocznej.

Choroba Coatsa – diagnostyka

Diagnostyka choroby Coatsa w najlepszym przypadku, jak wspomnieliśmy wyżej, jest możliwa u noworodków. Do oceny stanu siatkówki konieczne jest wykonanie badania dna oka. W rozpoznaniu choroby Coatsa bardzo ważne jest uwzględnienie możliwych podobieństw wobec niektórych rodzajów nowotworów oka, przede wszystkim siatkówczaka. Z tego względu mogą być potrzebne dodatkowe badania, takie jak tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny.

Rozpoznanie skali problemów w budowie naczyń jest możliwe dzięki angiografii fluoresceinowej. Jednak specyfika tej procedury wymaga współpracy pacjenta podczas badania. Dlatego ten rodzaj diagnostyki wchodzi w grę u dorosłych lub w przypadku dzieci starszych.

Leczenie choroby Coatsa

Leczenie choroby Coatsa jest możliwe, a im szybciej zostanie rozpoczęte, tym lepsze rezultaty można osiągnąć. Obrzęk, który trwa długo i zwiększa swój zasięg, może skutkować nieodwracalnymi uszkodzeniami narządu wzroku. Jeżeli w wyniku choroby Coatsa dochodzi do odklejenia siatkówki – lekarz decyduje o przeprowadzeniu witrektomii.

W leczeniu choroby Coatsa wykorzystuje się krioterapię, dzięki której naczynia o nieprawidłowej budowie ulegają zanikowi. Drugą metodą leczenia jest fotokoagulacja (czyli laseroterapia). W leczeniu choroby Coatsa wykorzystuje się także:

• drenaż płynu podsiatkówkowego
• endolaserokoagulację

Leczenie choroby Coatsa może opierać się także o leki podawane w zastrzykach do gałki ocznej. W tym celu stosuje triamcynolon oraz anty-VEGF. Dzięki tej terapii możliwe jest zahamowanie zmian w naczyniach i zapobieganie przesiękom.

Pomyślność leczenia w chorobie Coatsa nie oznacza jeszcze całkowitego sukcesu, ponieważ istnieje ryzyko powstawania nowych anomalii naczyń. Z tego względu konieczne są badania kontrolne przynajmniej raz na pół roku (czasem lekarz zaleca badania co trzy miesiące).

 

 

Bibliografia:

1. E. Sigler, J. Randolph, J. Calzada, i inni, Current management of Coats disease [w:] Survey of ophthalmology 2014 Jan-Feb;59(1) (dostęp: 31.07.2023).
2. X. Yang, C. Wang, G. Su, Recent advances in the diagnosis and treatment of Coats' disease [w:] International ophthalmology 2019 Apr;39(4) (dostęp: 31.07.2023).
3. J. Shields, C. Shields, S. Honavar, H. Demirci, J. Cater, Classification and management of Coats disease: the 2000 Proctor Lecture [w:] American journal of ophthalmology 2001 May;131(5) (dostęp: 31.07.2023).