Ślepota zmierzchowa (kurza ślepota) – przyczyny, objawy, leczenie

Ślepota zmierzchowa, kurza ślepota, czy nyktalopia – każda z tych nazw określa to samo schorzenie, które jest powiązane z pogorszeniem widzenia. Przede wszystkim jest to dostrzegalne w słabo oświetlonym pomieszczeniu lub na zewnątrz po zachodzie słońca. Ta choroba oczu bywa bardzo niebezpieczna, bo nie zawsze jest uleczalna. Dlatego koniecznie dowiedz się, co to jest ślepota zmierzchowa i poznaj jej pierwsze objawy!

Co to jest kurza ślepota?

Kurza ślepota powstaje na skutek nieprawidłowego działania receptorów wzrokowych, czyli pręcików, znajdujących się w siatkówce oka. To właśnie one odbierają bodźce wzrokowe, a do tego umożliwiają czarno-białe widzenie przy słabym oświetleniu. Do zabarwienia obrazu konieczne są specjalne barwniki zwane rodopsyną. Dopiero ta substancja w połączeniu z witaminą A sprawia, że nawet przy słabym oświetleniu cieszysz się kolorowym i wyraźnym obrazem. Jednak czasem dochodzi do uszkodzenia tych pręcików, co może prowadzić do ślepoty zmierzchowej. W konsekwencji pojawia się problem związany z widzeniem o zmierzchu lub w słabo oświetlonym pomieszczeniu.

Zastanawiasz się, skąd wzięła się potoczna nazwa tej choroby oczu? Po prostu większość ptaków, a w tym również kury nie widzi dobrze w miejscach o słabym oświetleniu.

Jakie są przyczyny ślepoty zmierzchowej?

Istnieje całkiem sporo przyczyn ślepoty zmierzchowej. Jedną z najważniejszych jest niedobór witaminy A. Jednak oprócz tego warto też zwrócić uwagę na inne czynniki, prowadzące do powstania kurzej ślepoty.

Najważniejsze przyczyny kurzej ślepoty

• Czynniki genetyczne – ślepota zmierzchowa jest dziedziczna, więc dużo częściej występuje u osób, których krewni mieli tę chorobę. Warto zaznaczyć, że to schorzenie może występować nawet u niemowląt, choć wtedy jest nazywana ślepotą nocną;
• Występowanie chorób degeneracyjnych oczu np. zaćma;
• Cukrzyca;
• Krótkowzroczność lub rozmyta widoczność w przypadku patrzenia na odległe przedmioty;
• Niedobór witaminy A;
• Zwyrodnienie barwnikowe siatkówki – pod wpływem tego schorzenia powstaje tunelowe widzenie, co znowu przyczynia się do zbierania ciemnego pigmentu na siatkówce;
• Nadmierne rogowacenie spojówki i rogówki;
• Zespół Ushera – w jego wyniku dochodzi nie tylko do uszkodzenia słuchu, ale również zwyrodnienia barwnikowego siatkówki;
• Alkoholizm – na ślepotę zmierzchową dużo częściej chorują osoby, spożywające nadmierną ilość alkoholu;
• Retinopatia barwnikowa – to dziedziczna choroba siatkówki, prowadząca do uszkodzenia pręcików oka.

Jakie są objawy ślepoty zmierzchowej?

Nawet pierwsze objawy ślepoty zmierzchowej utrudniają codzienne funkcjonowanie. Przede wszystkim dlatego, że wiąże się to z trudnościami w widzeniu w ciemności. Zwróć tylko uwagę na to, że pogorszenie widzenia nie musi ograniczać się jedynie do słabo oświetlonych pomieszczeń, bo nawet w pochmurny jesienno-zimowy dzień możesz mieć problemy z dostrzeżeniem niektórych szczegółów. Jeśli dostrzegasz to u siebie, to najlepszy znak, że powinieneś udać się do specjalisty, aby zbadał Twój wzrok. 

Istnieją także inne objawy kurzej ślepoty np.:

• problemy z widzeniem przy przejściu z jasnego pomieszczenia do ciemnego,
• brak ostrości widzenia po zapadnięciu zmroku, a także w słabo oświetlonych pomieszczeniach,
• uczucie regularnego pogarszania się jakości widzenia,
• ograniczenie pola widzenia,
• suchość oczu i uczucie podrażnienia gałki ocznej,
• zanik włókien nerwu wzrokowego.

Jeśli ślepota zmierzchowa ma związek z niedoborem witaminy A, to możesz zauważyć u siebie typowe objawy związane z tym problemem, czyli m.in. podrażnienie oczu, a także suchą i szorstką skórę.

Na czym polega diagnostyka kurzej ślepoty?

Dostrzegasz u siebie problemy z widzeniem po zmierzchu? Zatem dopiero wizyta u okulisty sprawi, że dowiesz się, czy masz kurzą ślepotę. Taka diagnostyka jest poparta wieloma badaniami. Specjalista na pewno zacznie od ogólnego badania oczu. Poza tym najlepszym sposobem na wykrycie ślepoty zmierzchowej jest oftalmoskopia. W tym celu lekarz wykorzysta wziernik okulistyczny. Czasem stosowane jest również badanie elektrofizjologiczne, ponieważ pozwala to na rejestr prądów czynnościowych, pojawiających się w gałce ocznej.

Najlepsze sposoby leczenia kurzej ślepoty

Leczenie ślepoty zmierzchowej jest dostosowane do przyczyny tego schorzenia. Dlatego jednym z najważniejszych zadań okulisty jest odkrycie powodów, przez które pogarsza się Twój wzrok. Im wcześniej zostanie postawiona diagnoza, tym większa szansa na całkowite wyleczenie tego problemu. Poza tym do najpopularniejszych sposobów leczenia kurzej ślepoty należy:

• wzbogacenie diety o większą dawkę witaminy A,
• noszenie dopasowanych okularów, ułatwiających widzenie wieczorem i w nocy,
• regularne stosowanie środków, które mają na celu nawilżenie oczu,
• likwidowanie skutków kurzej ślepoty – jeśli doszło do zaćmy, to konieczna jest operacja,
• wszczepienie implantów w strukturę oka, które wywołają dodatkowe impulsy nerwowe.

Jeśli ślepota zmierzchowa ma podłoże genetyczne, to nie jest możliwe jej całkowite wyleczenie. Wówczas kluczowe znaczenie ma jak największe złagodzenie objawów.

Jak zapobiegać powstawaniu ślepoty zmierzchowej?

Bardzo często jedną z najważniejszych przyczyn ślepoty zmierzchowej jest niedobór witaminy A. Dlatego tak ważne jest to, żebyś w ramach profilaktyki zadbał o swoją dietę i suplementował lub po prostu wybierał produkty bogate w ten składnik. Dzięki temu znacznie obniżysz ryzyko wystąpienia kurzej ślepoty, a do tego skutecznie wzmocnisz swój wzrok. Po za tym ogólnie warto znać najważniejsze zasady jak zbać o oczy. 

Zwróć również uwagę na to, że niedobór witaminy A może prowadzić do upośledzenia procesu regeneracji barwnika wzrokowego pręcików. Znowu ta substancja jest niezbędna do prawidłowego widzenia w sytuacjach, kiedy masz dostęp do ograniczonego oświetlenia. Właśnie z tego powodu kluczowe jest to, żebyś zadbał o odpowiedni poziom witaminy A. Poza tym jej właściwy poziom zapobiega uszkodzeniom siatkówki, degeneracji plamki żółtej, a nawet chroni przed jaskrą i zaćmą. Zastanawiasz się, gdzie znajdziesz sporo witaminy A? Przede wszystkim w produktach mlecznych typu masło i mleko. Oprócz tego koniecznie włącz do codziennej diety tłuste ryby morskie jak łososie, śledzie, tuńczyki i sardynki. W zapobieganiu wielu chorób oczu pomoże Ci też tran – w kapsułkach lub płynie. Pamiętaj także o czerwonych i pomarańczowych owocach oraz warzywach.