Erytropsja - widzenie na czerwono

Erytropsja - widzenie na czerwono

23 sty

Widzenie na czerwono, określane w medycynie jako erytropsja, jest nietypowym zaburzeniem percepcji barw, w którym obrazy widziane są w czerwonym odcieniu. Może być ono zjawiskiem przejściowym, związanym z niewielkimi zmianami w organizmie, ale równie dobrze może sygnalizować poważniejsze problemy zdrowotne. Aby zrozumieć, czym jest erytropsja, jakie są jej mechanizmy powstawania, przyczyny oraz jak ją diagnozować i leczyć, warto przyjrzeć się temu zjawisku krok po kroku.

Co to jest erytropsja?

Erytropsja pochodzi od greckich słów erythros (czerwony) i opsis (widzenie). Jest to forma chromatopsji, czyli zaburzenia widzenia barw, w którym percepcja kolorów ulega zakłóceniu. Osoba doświadczająca erytropsji widzi wszystkie obiekty w odcieniach czerwieni, jakby patrzyła przez czerwoną szybę. Objaw ten może występować w jednym lub w obu oczach. Zjawisko to jest rzadkie, dlatego zawsze wymaga szczegółowej diagnostyki.

Inne zaburzenia widzenia kolorów, należące do grupy chromatopsji, to:

  • Ksantopsja - widzenie na żółto,
  • Cyanopsja - widzenie na niebiesko,
  • Chloropsja - widzenie na zielono,
  • Ianthinopsja - widzenie na fioletowo.

Jak działa widzenie kolorów?

Aby zrozumieć mechanizm erytropsji, należy przyjrzeć się działaniu ludzkiego oka, a szczególnie siatkówki – cienkiej warstwy komórek znajdującej się na tylnej części gałki ocznej.
Siatkówka zawiera dwa rodzaje fotoreceptorów:

Pręciki, które są odpowiedzialne za widzenie w słabym oświetleniu.
Czopki, które odpowiadają za widzenie kolorów. Wyróżnia się trzy rodzaje czopków, które reagują na różne długości fal świetlnych:

  • Czopki dla światła czerwonego (długa fala).
  • Czopki dla światła zielonego (średnia fala).
  • Czopki dla światła niebieskiego (krótka fala).

Prawidłowe widzenie kolorów zależy od współpracy tych trzech typów czopków oraz odpowiedniego przekazywania informacji z siatkówki do mózgu. W przypadku erytropsji proces ten zostaje zakłócony – percepcja barwy czerwonej staje się nadmiernie wzmocniona, a inne kolory są zdominowane przez czerwony odcień.

Dlaczego widzimy na czerwono? – mechanizmy erytropsji

Mechanizmy prowadzące do erytropsji mogą być różne, ale zazwyczaj sprowadzają się do jednego z trzech procesów:

  • Uszkodzenie lub podrażnienie czopków.
  • Zakłócenie przekazywania sygnałów z siatkówki do mózgu.
  • Problemy z przetwarzaniem obrazu w korze wzrokowej mózgu.

Erytropsja - widzenie na czerwono

Przyczyny erytropsji

Krwotoki w obrębie siatkówki

Jednym z najczęstszych powodów erytropsji są krwotoki w obrębie siatkówki. Krew, zawierająca hem, może działać toksycznie na komórki fotoreceptorowe, prowadząc do zmiany percepcji kolorów. Szczególnie narażone na uszkodzenia są czopki odpowiedzialne za widzenie niebieskiego, co może skutkować przewagą barwy czerwonej w widzianym obrazie.
Krwotoki mogą wystąpić m.in. w wyniku:

Ekspozycja na promieniowanie UV

Długotrwałe narażenie na promieniowanie ultrafioletowe (np. w warunkach silnego światła odbitego od śniegu lub wody) może powodować uszkodzenie fotoreceptorów w siatkówce. Osoby, które przeszły operację zaćmy i mają wszczepione sztuczne soczewki wewnątrzgałkowe (pseudofakia), są szczególnie narażone, mimo że nowoczesne soczewki zawierają filtry UV.

Efekty uboczne leków

Niektóre leki mogą wpływać na funkcjonowanie siatkówki, nerwu wzrokowego lub korowe obszary przetwarzania wizualnego w mózgu, powodując zaburzenia percepcji barw. Do najczęściej wymienianych należą:

  • Atropina – stosowana w medycynie jako środek rozkurczowy i rozszerzający źrenice,
  • Ergotamina – używana w leczeniu migreny,
  • Leki sulfonamidowe – antybiotyki wykorzystywane w terapii zakażeń bakteryjnych.

Zabiegi okulistyczne

Erytropsja może pojawić się po operacjach okulistycznych, takich jak usunięcie zaćmy. Mechanizm ten wiąże się z nagłą zmianą ilości światła docierającego do siatkówki po usunięciu mętnej soczewki.

Choroby neurologiczne i psychiczne

W niektórych przypadkach widzenie na czerwono jest związane z uszkodzeniem struktur mózgu odpowiedzialnych za przetwarzanie obrazu. Przykłady obejmują:

  • Urazy mózgu,
  • Udar mózgu w okolicach kory wzrokowej,
  • Zaburzenia psychiczne, takie jak halucynacje wzrokowe w schizofrenii.

Diagnostyka erytropsji

Aby prawidłowo zdiagnozować przyczynę erytropsji, konieczne są szczegółowe badania. Proces diagnostyczny obejmuje:

Wywiad medyczny

Lekarz zada pytania dotyczące:

  • Okoliczności pojawienia się objawu,
  • Stosowanych leków,
  • Przebytych urazów i chorób.

Badania okulistyczne

Badania neurologiczne

Jeśli przyczyna jest neurologiczna, lekarz może zalecić:

  • Rezonans magnetyczny (MRI) mózgu.
  • Tomografię komputerową (CT).

Leczenie erytropsji

Leczenie przyczynowe

Głównym celem terapii jest wyeliminowanie pierwotnej przyczyny erytropsji. W zależności od diagnozy stosuje się różne strategie:

  • Leczenie krwotoków siatkówkowych
    Krwotoki do ciała szklistego lub pod plamkę żółtą mogą wymagać podania leków anty-VEGF. Iniekcje doszklistkowe anty-VEGF pomagają zahamować rozwój patologicznych naczyń krwionośnych i zmniejszyć obrzęk siatkówki.

  • Odstawienie leków wywołujących objawy
    Jeśli erytropsja jest efektem ubocznym stosowania leków konieczne może być odstawienie tych preparatów lub zastąpienie ich alternatywnymi lekami po konsultacji z lekarzem prowadzącym.

  • Leczenie chorób podstawowych
    Choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, które mogą prowadzić do uszkodzenia siatkówki i wtórnych objawów erytropsji, wymagają kompleksowego leczenia. W przypadku cukrzycy kluczowe jest utrzymanie prawidłowego poziomu cukru we krwi oraz monitorowanie stanu siatkówki, co pozwala zapobiegać powikłaniom, takim jak retinopatia cukrzycowa.

Działania wspomagające

Działania wspomagające mają na celu zmniejszenie nasilenia objawów erytropsji oraz ochronę oczu przed dalszymi uszkodzeniami.

  • Noszenie okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV
    Okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV pomagają chronić siatkówkę przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym, które może nasilać zaburzenia percepcji barw. Jest to szczególnie istotne dla osób pracujących w silnym nasłonecznieniu i po operacji zaćmy.

Leczenie przyczyn neurologicznych

Pacjenci z neurologicznymi przyczynami erytropsji, takimi jak udary mózgu lub uszkodzenia nerwu wzrokowego, wymagają opieki interdyscyplinarnej, obejmującej neurologów, okulistów oraz terapeutów rehabilitacyjnych.

Co to jest erytropsja?

Widzenie na czerwono, choć rzadkie, może mieć wiele różnych przyczyn – od błahych i tymczasowych po poważne schorzenia wymagające pilnej interwencji. Jeśli doświadczasz takiego objawu, niezwłocznie skonsultuj się z okulistą lub neurologiem, aby ustalić jego źródło i podjąć odpowiednie leczenie. Wczesna diagnostyka może zapobiec dalszym komplikacjom i poprawić jakość widzenia.

 

Bibliografia:

  1. Vaphiades MS, Grondines BD, Curcio CA. Erythropsia and Chromatopsia: Case Study and Brief Review. Neuroophthalmology. 2020;45(1):56-60. Published 2020 Sep 3. doi:10.1080/01658107.2020.1797824
  2. Martínez García, M., Gómez Morales, F. M., Aragón de la Fuente, N. I., & Alcaraz Perez, A. M. (2012). Un caso de eritropsia [A case of erythropsia]. Semergen, 38(1), 56–59.
  3. https://eyewiki.org/Chromatopsia

Zobacz także:

Czym jest daltonizm? Czym wyróżnia się to zaburzenie wzroku?
14 lutego 2022

Czym jest daltonizm? Czym wyróżnia się to zaburzenie wzroku?

Czytaj dalej
Tablice ishihary – test na daltonizm
12 kwietnia 2022

Tablice ishihary – test na daltonizm

Czytaj dalej
Ślepota barw – jakie są rodzaje?
19 września 2024

Ślepota barw – jakie są rodzaje?

Czytaj dalej

DOŁĄCZ DO SUBSRYBENTÓW NEWSLETTERA

Bądź na bieżąco z nowościami, promocjami i trendami okularowymi!

ZWROTY DO 30 dni

ZWROTY DO 30 dni

masz aż 30 dni na decyzję czy chcesz zostawić swoje okulary czy zwrócisz

Gwarancja 100% zwrotu

Gwarancja 100% zwrotu

jeśli zakup Ci nie odpowiada zwrócimy 100% kosztów przy zakupie okularów, także koszty soczewek okularowych!

Ceny niższe niż w salonie

Ceny niższe niż w salonie

w porównaniu ze średnimi cenami okularów w salonie optycznym zaoszczędzisz nawet do 70%