Nagłe pogorszenie wzroku - objawy i przyczyny

Wyobraź sobie sytuację gdy wstajesz rano, przecierasz oczy i okazuje się, że wszystko widzisz jakby w niższej rozdzielczości i stan ten nie ustępuje po kilku minutach. Do tego dochodzi zaczerwienienie i ból oczu. Początkowo odczuwasz zapewne strach i panikę, nic dziwnego, w końcu wzrok jest jednym z najważniejszych zmysłów i ciężko sobie wyobrazić życie bez niego. Jednak po chwilach grozy przychodzi moment gdy się uspokajasz, szukasz rozwiązań i pierwsze z nich to oczywiście natychmiastowa wizyta u okulisty.

Przykra wizja, a może coś takiego faktycznie Ci się przytrafiło? Nagłe pogorszenie widzenia rzeczywiście potrafi nieźle nadszarpnąć nasze nerwy. Poznaj przyczyny, które powodują powstanie takiego problemu oraz sposoby na jego rozwiązanie.

Główne przyczyny nagłego pogorszenia lub utraty wzroku

Nagłe pogorszenie lub utrata wzroku zazwyczaj zwiastuje stan chorobowy. Dlatego wizyta u lekarza jest konieczna. Dopiero wykonanie szczegółowych badań wykaże dokładną przyczynę takiego stanu rzeczy. Upośledzenie widzenia to jeden z charakterystycznych objawów niektórych chorób oczu. Są to przede wszystkim:

• Odwarstwienie siatkówki;
• Jaskra;
• Zapalenie błony naczyniowej oka
• Zapalenie rogówki;
• Zapalenie twardówki;
• Zakrzep naczyń żylnych siatkówki;
• Zator;
• Jaskra wtórna;
• Krwawienie wewnątrzgałkowe;
• Neuropatia nerwu wzrokowego.

Chwilowy zanik wzroku może trwać od kilku minut do kilku godzin. Taka przypadłość wiąże się z zaburzeniami pracy przede wszystkim nerwu wzrokowego lub siatkówki. Powody są bardzo zróżnicowane, przeważnie dotyczą niedokrwienia, skurczu naczyń, guza w oczodole czy zapalenia nerwu wzrokowego. Problemy z jakością widzenia mogą zostać wywołane także chorobami układu nerwowego jak np. padaczka, migrena czy wysokie ciśnienie śródczaszkowe. Zobacz jakie są objawy zapalenia siatkówki.

Nagła utrata wzroku spowodowana odwarstwieniem siatkówki

Siatkówka oka składa się z kilku przylegających do siebie warstw komórek. Odwarstwienie następuje w momencie gdy powłoka sensoryczna oddziela się od nabłonka barwnikowego. Dochodzi do tego najczęściej wskutek urazów lub zabiegów chirurgicznych. Bardziej narażone na tę przypadłość są osoby zmagające się z krótkowzrocznością. Wtedy odwarstwienie siatkówki może nastąpić podczas np. dużego wysiłku fizycznego.

Schorzenie to objawia się przede wszystkim nagłym pogorszeniem się wzroku i zawężeniem ogólnego pola widzenia. Postępujące odwarstwienie siatkówki prowadzi do całkowitej utraty widzenia.

Upośledzenie widzenia przez jaskrę

Jaskra jest chorobą powodującą postępujące, nieodwracalne uszkodzenie nerwu wzrokowego i siatkówki w wyniku wysokiego ciśnienia wewnątrz gałki ocznej. Ten stan występuje gdy ciecz znajdująca się w oku nie może zostać z niego odprowadzona. Dzięki wczesnemu wykryciu jaskry, leczenie opiera się głównie na stałym przyjmowaniu leków w postaci kropli do oczu. W zaawansowanym stadium choroby konieczna może być operacja.

Pierwszymi objawami jaskry są ubytki lub zawężenie pola widzenia. Wtedy trzeba udać się do okulisty, żeby wykonać niezbędne badania. Głównie chodzi o pomiar ciśnienia w oku. Będąc w grupie ryzyka pojawienia się tego schorzenia, czyli np. wiek powyżej 40. roku życia, jaskra w bliskiej rodzinie, duża wada wzroku, należy regularnie monitorować stan swoich oczu, żeby zapobiegać nagłej utracie widzenia.

Zapalenie rogówki i nagłe pogorszenie wzroku

Zapalenie rogówki to bolesna choroba wywołana np. nieodpowiednią higieną podczas zakładania soczewek kontaktowych. Dostające się do oka bakterie lub drobnoustroje powodują nagłe pogorszenie wzroku. Innymi objawami są zaczerwienienie gałki ocznej i zbierająca się wydzielina, sklejająca powieki szczególnie rano. W zależności od rodzaju zapalenia rogówki lekarz przepisuje krople do oczu, a kuracja zazwyczaj trwa od dwóch do trzech tygodni.

Zakrzep przyczyną nagłego pogorszenia wzroku

Zakrzep powstaje przez ucisk żyły, wywołany zmianami miażdżycowymi co blokuje swobodny przepływ krwi. Taki stan prowadzi do wielu innych schorzeń i stanów zapalnych. Początkowo objawia się nagłym pogorszeniem widzenia w jednym oku, czasem nawet całkowitą utratą wzroku. Gdy zakrzep jest duży, źrenice mogą przestać reagować na światło, co świadczy o nieprawidłowym odprowadzaniu krwi.

Powstawaniu niedrożności naczyń żylnych siatkówki sprzyjają przeważnie problemy z ciśnieniem tętniczym, cukrzyca, otyłość, choroba niedokrwienna serca, palenie wyrobów tytoniowych, urazy oka i schorzenia narządu wzroku np. jaskra. Diagnoza zostaje postawiona na podstawie badania dna oka, w którym widać poszerzone naczynia krwionośne, obrzęki, krwotoki i watowe kłębki w obrębie siatkówki. Leczenie w tym przypadku jest dość trudne, przy utrzymującym się zakrzepie należy zastosować laseroterapię.

Nagłe pogorszenie widzenia spowodowane zatorem

Zator to całkowite zamknięcie przepływu krwi w tętnicy, trwając 1-2 godziny prowadzi do poważnych, nieodwracalnych zmian i martwicy komórek siatkówki. Dlatego w momencie nagłej utraty wzroku w jednym oku, należy natychmiast udać się do lekarza. Powody wystąpienia zatoru są bardzo podobne do przyczyn powstawania zakrzepów. Główną rolę odgrywają tutaj choroby układu krążenia i problemy z nadmierną krzepliwością. W przypadku zatorów również wykonuje się badanie dna oka. Obraz wtedy pokazuje bardzo bladą, obrzękniętą, matową siatkówkę.

Krwawienie wewnątrzgałkowe

Do krwawienia wewnątrzgałkowego może dojść wskutek urazów lub odbytych operacji. Często jest następstwem chorób naczyniowych siatkówki czy też wyżej wymienionych zakrzepów i zatorów. Początkowo objawia się upośledzeniem widzenia poprzez pojawienie się cieni i mętów przysłaniających obraz. Krwawienie we wnętrzu oka prowadzi także do zwiększenia ciśnienia wewnątrzgałkowego, a co za tym idzie, wywołuje ból oka.

Neuropatia nerwu wzrokowego

Neuropatie nerwu wzrokowego powodują neurologiczne zaburzenia wzroku. Są to wszelkiego rodzaju uszkodzenia nerwu wzrokowego, których nie da się cofnąć. Najczęściej są następstwem ucisków, infekcji, stanów zapalnych, niedoborów składników pokarmowych, urazów oka, uwarunkowań genetycznych czy stosowania używek.

Neuropatia objawia się nagłym pogorszeniem widzenia w jednym oku, a nawet całkowitą jego utratą, czasem pojawia się ból w trakcie poruszania gałką oczną. Przypadłość ma wiele rodzajów, dlatego również jej symptomy są zróżnicowane. Podobnie jest w przypadku leczenia, zdarza się, że wystarczy odstawić czynnik chorobowy, czyli np. alkohol. W innych sytuacjach kuracja trwa kilka lat, a nawet całe życie. Istnieją rodzaje neuropatii nerwu wzrokowego, które są nieuleczalne. Dlatego będąc w grupie ryzyka, należy przechodzić regularne badania u okulisty i ewentualnie poddać się terapiom profilaktycznym.

Jakie codzienne czynności pogarszają wzrok?

Nie tylko poważne choroby prowadzą do pogorszenia się wzroku, również codzienne czynności mogą powodować problemy z wyraźnym dostrzeganiem obrazu. Długa praca przy komputerze w złym oświetleniu i nieprzystosowanej pozycji to najszybsza droga do syndromu widzenia komputerowego.

Do dużej ilości problemów z oczami przyczyniła się także pandemia koronawirusa, wysyłając wiele osób na pracę zdalną lub zamykając nas w domowej kwarantannie. Częstsze patrzenie w ekrany telewizorów czy telefonów, brak ruchu na świeżym powietrzu i sztuczne oświetlenie są idealnymi warunkami pogarszającymi wzrok. Ponadto był to okres gdy wizyty u lekarzy specjalistów zostały ograniczone, a co za tym idzie, utrudniono regularne badanie wzroku.

Często zapomina się o ochronie oczu latem, gdy szkodliwe promieniowanie jest wzmożone. Warto zaopatrzyć się w okulary przeciwsłoneczne z polaryzacją i filtrem UV dla najbardziej kompleksowej ochrony. Dodatkowo możesz zadbać o swoją dietę, wzbogać ją o luteinę i witaminę A, obecne głównie w jarmużu, marchewce, wątróbce czy dyni. Te proste rozwiązania pomogą Ci zapobiegać nagłemu pogorszeniu się wzroku.

Jak poradzić sobie z nagłym pogorszeniem widzenia?

Przede wszystkim w sytuacji nagłej utraty wzroku należy jak najszybciej udać się do lekarza lub szpitala. Konieczny będzie szczegółowy wywiad lekarski, na podstawie którego zostaną wykonane niezbędne badania. Dokonując diagnozy, okulista zleci odpowiednią kurację. Często pogorszenie widzenia to zwiastun poważnej choroby np. cukrzycy, zaćmy, jaskry, chorób układu krążenia. W takich przypadkach szybka reakcja i zastosowanie leków jest kluczowe. Sprawdź również czym jest zaćma wtórna.

Jednak nie zapominaj o profilaktycznym, regularnym sprawdzaniu wzroku. Pracując przy komputerze, zadbaj o odpowiednią pozycję, odległość od ekranu i rób regularne przerwy, warto także zaopatrzyć się w okulary z powłoką blue. Bardzo pomocne dla naszych oczu jest ich częste nawilżanie za pomocą kropli. Natomiast jeśli zmagasz się z poważną wadą wzroku, która zaczyna Ci mocno doskwierać, zastanów się nad ewentualną laserową korekcją, przywracającą w pełni ostrość widzenia.

Zacznij zapobiegać nagłemu pogorszeniu widzenia

Nagłe pogorszenie lub utrata wzroku bez wątpienia potrafi wpędzić nas w panikę. Zaburzenia ostrości obrazu z dnia na dzień to faktycznie wyraźny alarm, że w Twoim organizmie dzieje się coś niepokojącego. Taki objaw nie zawsze zwiastuje tylko schorzenia oczu, często jest sygnałem, że należy dokładnie sprawdzić stan serca oraz układów nerwowego i krążenia. Sprawdź także czym jest efekt halo.

W przypadku nagłego pogorszenia widzenia nie zwlekaj, udaj się do lekarza i wykonaj niezbędne badania. Tutaj liczenie, że „samo przejdzie” może doprowadzić do bardzo poważnych powikłań i stałej utraty wzroku. Na co dzień warto wprowadzić pewne czynności, zapobiegające ewentualnym wadom wzroku. Stosuj krople nawilżające, wzbogać swoją dietę o witaminę A, zadbaj o odpowiednią postawę, przerwy i oświetlenie podczas pracy przed komputerem, wychodź na świeże powietrze z okularami przeciwsłonecznymi. To z pewnością Ci pomoże, a w przyszłości możliwe, że zaoszczędzi stresu związanego z nagłym pogorszeniem widzenia.

Źródła:

• Clark D., Workayehu K, Eggenberger E., "Zapalenie nerwu wzrokowego.", Neurologia po Dyplomie, Tom 6, nr. 1, 2011, s. 45-51
• Niżankowska M. „Okulistyka. Podstawy kliniczne”, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2007
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Jaskra